18 Νοε 2009

Κλείνει ο κύκλος
των “Πολιτών κατά του λιθάνθρακα”

"Πολίτες κατά του λιθάνθρακα"
Πανελλαδικό Δίκτυο Κινήσεων Πολιτών κατά του Λιθάνθρακα


Δελτίο τύπου

Η νίκη κατά του λιθάνθρακα εδραιώνεται
Ο κύκλος των “Πολιτών κατά του λιθάνθρακα” κλείνει


Στη συζήτηση για τις προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης, αλλά και στις τοποθετήσεις της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου περιβάλλοντος, ενέργειας και κλιματικής αλλαγής υπήρξε ρητή διαβεβαίωση για το ότι ο λιθάνθρακας (και η πυρηνική ενέργεια) δεν έχει θέση στο ενεργειακό μείγμα της χώρας. Με δεδομένη την αντίστοιχη πολιτική δέσμευση της προηγούμενης κυβέρνησης (Φεβρουάριος 2009) φαίνεται ότι ο κίνδυνος εγκατάστασης μονάδων λιθάνθρακα σε μια σειρά περιοχές της χώρας έχει αποσοβηθεί για το ορατό, τουλάχιστον, μέλλον.

Η εξέλιξη αυτή συνιστά μια τεράστια επιτυχία, η οποία υπερβαίνει τα όρια των περιοχών και των τοπικών κοινωνιών, που στοχοποιήθηκαν σαν υποδοχείς των νέων εγκαταστάσεων. Και αυτό γιατί: ανατρέπει το μόνιμο προσανατολισμό του μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού της χώρας στα πιο ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα, συμβάλλει στην προοπτική μιας αξιοπρεπούς συμμετοχής της χώρας στην παγκόσμια προσπάθεια κατά της κλιματικής αλλαγής, αλλά και για ένα λόγο παραπάνω. Γιατί έδειξε ότι οι δράσεις και τα κινήματα των πολιτών μπορούν να φέρουν θετικά αποτελέσματα, ακόμη και όταν αντιμάχονται κεντρικές πολιτικές και οικονομικές επιλογές.

Η θετική έκβαση ήταν αποτέλεσμα του αγώνα ενός πανελλαδικού κινήματος, που είχε στο κέντρο του τις τοπικές κοινωνίας και που κατάφερε, ταυτόχρονα, να εκφράσει τη συμπαράσταση και την υποστήριξη ενός μεγάλου φάσματος περιβαλλοντικών, κοινωνικών και πολιτικών οργανώσεων. Είμαστε περήφανοι για το γεγονός ότι συμμετείχαμε ενεργά σε αυτή τη μάχη, λειτουργώντας σαν ο συνεκτικός ιστός των πρωτοβουλιών των πολιτών στις επίμαχες περιοχές και όχι μόνο. Για πρώτη φορά, σε τέτοια έκταση, τα κεντρικά προβλήματα του ενεργειακού σχεδιασμού και της ενεργειακής πολιτικής έγιναν αντικείμενο προβληματισμού και διεκδικήσεων στις τοπικές και περιφερειακές πρωτοβουλίες των πολιτών.

Στην προσπάθεια της μεγαλύτερης δυνατής διεύρυνσης του μετώπου κατά του λιθάνθρακα ήρθαμε σε επαφή, και είχαμε τη χαρά να συναντήσουμε την αμέριστη υποστήριξή τους, με πλήθος άλλων φορέων και κινήσεων πολιτών, που εμπλέκονται σε κάθε μορφής ενεργειακές δραστηριότητες σε όλη την Ελλάδα. Μαζί τους ανταλλάξαμε εμπειρίες και προβληματισμούς, με αποκορύφωμα το τριήμερο συζητήσεων για την ενέργεια (Νοέμβριος 2008). Αναπτύξαμε κοινές δράσεις, με σημαντικότερη την “πορεία ενέργειας” στη ΔΕΘ, μαζί με τους λιγνιτόπληκτους κατοίκους του Αγίου Δημητρίου Κοζάνης (Σεπτέμβρης 2008). Αναζητήσαμε και διατυπώσαμε ένα κοινό πλαίσιο αντιλήψεων για τα ζητήματα του ενεργειακού σχεδιασμού (Απρίλιος 2009). Αναπτύξαμε σχέσεις συναντίληψης και δεσμούς αλληλεγγύης με συλλογικότητες και πρόσωπα αφοσιωμένα στην προστασία του περιβάλλοντος, στην υπεράσπιση των κοινωνικών αγαθών και στη διεκδίκηση ουσιαστικού ρόλου για τις τοπικές κοινωνίες. Πρόκειται για έναν ανεκτίμητο πλούτο, που αποτελεί σημαντική παρακαταθήκη για τους αγώνες της επόμενης μέρας. Μια από τις ευτυχείς συναντήσεις μας ήταν και αυτή με τους πολίτες του Ensdorf της Γερμανίας, που είχαν προηγηθεί στη δική τους σημαντική μάχη κατά της εγκατάστασης μονάδων λιθάνθρακα.

Οι φορείς και οι κινήσεις πολιτών που συγκροτήσαμε το δίκτυο των “Πολιτών κατά του λιθάνθρακα” θεωρούμε ότι αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή για να κλείσει ο κύκλος αυτής της πρωτοβουλίας. Μιας προσπάθειας, που πιστεύουμε ότι έδωσε αξιοπρόσεκτα δείγματα αυτοοργάνωσης, αμεσοδημοκρατικής λειτουργίας, ισότιμης και συλλογικής συνεργασίας, αποτελεσματικής πάλης και μιας σοβαρής προσπάθειας αναγωγής των επιμέρους προβλημάτων στα γενικότερα και πιο κεντρικά, ξεπερνώντας και τις πιο αισιόδοξες από τις αρχικές προσδοκίες μας.

Σε ένα οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον, όπου τα ζητήματα της ενέργειας θα εξακολουθήσουν να διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο και μια σειρά προβλήματα θα εξακολουθήσουν να υφίστανται ή να δημιουργούνται, η κίνησή μας αυτή θέλουμε να σηματοδοτήσει την πρόθεσή μας να συνεχίσουμε τις δράσεις μας για τα ζητήματα της ενέργειας και τοπικά, αλλά και σε ένα πιο διευρυμένο επίπεδο πανελλαδικά. Ελπίζουμε ότι, σε συνεργασία με τους φορείς και τις κινήσεις των πολιτών που συναντηθήκαμε στη μάχη κατά του λιθάνθρακα, θα βρούμε σύντομα τον τρόπο και τον κατάλληλο χρόνο για τις νέες μας πρωτοβουλίες και τις δράσεις.


15/11/2009

25 Οκτ 2009

ΛΑΡΚΟ:
Το χρονικό τριών προπωληθέντων θανάτων

Ρεπορταζ του "Ε" της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ για τη ΛΑΡΚΟ (Κυριακή 25/10/2009).
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΝΤΙΝΑ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ (dida@enet.gr)
ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ: JONNEK JONNEKSSON (jonnekjonneksson@yahoo.com)

Ουσιαστικά περιγράφει εύγλωττα τη ζωή στη Λάρυμνα, και εστιάζεται στο πως συμπεριφέρεται η εταιρία στους εργαζόμενους. Για μισθούς πείνας κάποιες εκατοντάδες εργάτες κινδυνεύουν καθημερινά να ακρωτηριαστούν ή να πεθάνουν. Δυστυχώς το ρεπορτάζ δεν αναφέρεται στις επιπτώσεις της ΛΑΡΚΟ στο περιβάλλον, που τελικά έστω και έμμεσα αφορούν πολύ περισσότερες ζωές.


Στα καμίνια της Λάρυμνας, στους 1.600ο C, δεν λιώνει μόνο το μετάλλευμα που θα δώσει νικέλιο. Λιώνουν ανθρώπινες ζωές - τρεις μόνο μέσα στον Αύγουστο που μας πέρασε! Ο φάκελος της ΛΑΡΚΟ, όμως, μιας από τις 5 κορυφαίες βιομηχανίες μετάλλου στον κόσμο, δεν έχει μόνο εργατικά δυστυχήματα. Συμπυκνώνει την πορεία και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ελληνικού κεφαλαίου στη σύντομη περίοδο της εκβιομηχάνισης της χώρας. Παρακολουθεί την πορεία της εργατικής τάξης από τη στιγμή της γέννησης και ισχυροποίησής της ώς τη σημερινή φάση της διάσπασης και της ταπείνωσης. Η ιστορία της ΛΑΡΚΟ μόνο μελό δεν είναι. Είναι η ιστορία της πάλης των τάξεων στην Ελλάδα. Σκληρή ιστορία, δύσκολο να λιώσει στους 1.600ο C.

Σαν τον πατέρα μου, όπως κι ο γιος μου. Πιθανότατα κι ο εγγονός μου». Κισμέτ; «Ταξική πάλη». Στον κολπίσκο της Μαλεσίνας, απέναντι από τον καφενέ του Πέτρου, το εργοστάσιο στέκει σχεδόν βουβό. Για κάποιον που έχει μάθει να ζει μαζί του. Για τον ξένο καπνίζει αφόρητα, βρομάει σαν δακρυγόνο, ουρλιάζει με όλες τις σειρήνες του κάθε τρεις και λίγο, σκεπάζει το χωριό με τέφρα. «Μα πώς σ' ενοχλεί; Αφού δουλεύει μόνο το ένα από τα πέντε καμίνια...»

Αυτό είναι κάτι εξαιρετικά σπάνιο, σχεδόν πρωτόγνωρο για τους κατοίκους της Λάρυμνας. Κανονικά το εργοστάσιο λειτουργεί 24 ώρες την ημέρα, 365 ημέρες το χρόνο. Κατεβαίνοντας από το βουνό προς τη θάλασσα, το πρώτο πράγμα που βλέπεις είναι οι μεγάλες καμινάδες που δεσπόζουν στον βόρειο Ευβοϊκό. Ολόκληρη η πόλη, όλη η γύρω περιοχή -η Λάρυμνα, το Μαρτίνο, η Μαλεσίνα, το Νέο και το Παλιό Κόκκινο- ζει στη σκιά της ΛΑΡΚΟ.

«Αν ήρθες να γράψεις άλλη μια πονεμένη ιστορία για τη φτωχολογιά, καλύτερα να φύγεις. Το θέμα δεν είναι ο πόνος, είναι η οργή. Αυτήν την αντέχεις; Κι οι αναγνώστες σας θα την αντέξουν Κυριακή μεσημέρι, με το φρέντο στο χέρι;» Ο Γιάννης Φλούδας είναι 48 ετών και δουλεύει στην εταιρεία 33 χρόνια. Σαν τον πατέρα του. «Κι όταν σου λέω "όπως κι ο γιος μου", δεν είναι γιατί δεν ονειρεύομαι μια καλύτερη ζωή για κείνον. Αλλά πώς να τη βρει όταν το δημόσιο σχολείο είναι διαλυμένο; Πώς να την κατακτήσει όταν πρέπει να πληρώνω για φροντιστήρια 700 ευρώ το μήνα; Πώς να σπουδάσει όταν θα χρειάζεται 1.000 ευρώ για να ζήσει μακριά από δω; Δεν είναι κισμέτ· δεν γεννιέται κάποιος με προδιαγραμμένη μοίρα να γίνει εργάτης. Είναι έτσι φτιαγμένο το σύστημα, ώστε να μην μπορείς να αποδράσεις από την τάξη σου».

Νοικιασμένος εργαζόμενος, ετών 27. Οι δύο φωτογραφίες τραβήχτηκαν την ίδια μέρα: πριν ο κ. Πάνος Πολίτης πιάσει δουλειά και αφού σχόλασε. Παρότι διαφέρουν χρονικά μόνον όσο η διάρκεια μιας βάρδιας, φαίνονται σαν να απέχουν μια ζωή. Κάτι που για κάποιους συναδέλφους του αποδείχτηκε τραγικά το ίδιο. «Σεβασμός: προς τους εργαζομένους, τους πελάτες, τους συνεργάτες, τους μετόχους, τις τοπικές κοινωνίες, το περιβάλλον. Ασφάλεια: στην υψηλότερη βαθμίδα. Εμπιστοσύνη: ανάμεσα στους εργαζομένους, τους συνεργάτες, τους πελάτες και τις τοπικές κοινωνίες». Αυτές είναι οι αρχές που διακηρύσσει πως έχει, μέσα από την ιστοσελίδα της, η ΛΑΡΚΟ.

Ακούγονται σαν τραγική ειρωνεία όλα αυτά καθώς περπατώ στην παραλία της Λάρυμνας. Παντού, σε κάθε κολόνα, σε κάθε τοίχο, υπάρχουν ακόμη τα κηδειόχαρτα των τριών νεκρών του Αυγούστου. Τότε που σταμάτησαν να δουλεύουν όλα τα καμίνια. Με μια μικρή χρονοκαθυστέρηση.

Το πρώτο θανατηφόρο δυστύχημα στη ΛΑΡΚΟ για φέτος (στα 46 χρόνια λειτουργίας της αριθμεί, σύμφωνα με τους εργάτες, 50 νεκρούς) έγινε στις 2 Αυγούστου. Τότε το καμίνι 3 πήρε φωτιά και απανθρακώθηκε ένας εργάτης. Χρειάστηκε να γίνει και δεύτερο δυστύχημα, στις 27 Αυγούστου, για να ανακοινώσει ο γ.γ. του υπουργείου Ανάπτυξης πως δεν θα διεξαγάγει μόνο τον προβλεπόμενο από τη νομοθεσία έλεγχο, αλλά ότι έδωσε εντολή προσωρινής σφράγισης των πέντε ηλεκτροκαμίνων στο εργοστάσιο της Λάρυμνας, ώστε να διεξαχθεί πλήρης έλεγχος στις συγκεκριμένες εγκαταστά- σεις». (Σύμφωνα με το υπουργείο, τακτικός έλεγχος στη ΛΑΡΚΟ έγινε τον Μάρτιο του 2008.) Αλλος ένας νεκρός, δύο ελαφρά τραυματίες και ένας ακόμη που χαροπάλευε στο ΚΑΤ. Πέθανε 10 μέρες αργότερα.

Τώρα τα μνημόσυνα έγιναν, έχει λιακάδα και όλα μοιάζει να 'χουν ξεχαστεί. Το «εργασιακό Νταχάου», όπως το αποκαλούσαν ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ, ΓΣΕΕ, ΠΑΜΕ, δεν απασχολεί κανέναν. Ούτε καν τους ίδιους τους εργαζομένους. Στα καφενεία και τις ταβέρνες του χωριού τους το μόνιμο θέμα συζήτησης είναι τι θα απογίνει η εταιρεία. Η απελθούσα κυβέρνηση είχε βγάλει στο σφυρί το 36% των μετοχών της ΛΑΡΚΟ.

Η διαδικασία επιλογής θα ολοκληρωνόταν τον Νοέμβριο. Ο κ. Καραμανλής, στην αγωνία του να κλείσει τη μαύρη τρύπα του προϋπολογισμού, ετοιμαζόταν να χαρίσει μια εταιρεία αξίας άνω των 2 δισ. ευρώ στον στρατηγικό επενδυτή για 150 εκατ. ευρώ. Τώρα η διαδικασία έχει παγώσει.

Αν κανείς θέλει να μελετήσει την εργατική τάξη στην Ελλάδα, θα πρέπει να ερευνήσει και για τη ΛΑΡΚΟ. Μέχρι το 1901 η Λάρυμνα ήταν μια καθαρά αγροτική περιοχή. Τότε ξεκίνησε η εκμετάλλευση των μεταλλείων· τότε φτωχοί τσοπάνηδες και μικροκληρούχοι της Κωπαΐδας έγιναν σε μια νύχτα εργάτες. Το 1963 ο Πρόδρομος Αθανα- σιάδης - Μποδοσάκης ιδρύει τη ΛΑΡΚΟ και τρία χρόνια αργότερα το εργοστάσιο. Γύρω από αυτό κατασκευάζει δύο οικισμούς με σχολεία, νηπιαγωγεία, αθλητικές εγκαταστάσεις, εκκλησίες και πολιτιστικά κέντρα για τους εργαζομένους της εταιρείας.

Η χιλιοτραγουδισμένη τσιμινιέρα δεσπόζει στο τοπίο και στη ζωή ολόκληρης της περιοχής. Σε χαρά ή σε σχόλη, στην καθημερινότητα και στις αργίες, καπνίζει συνεχώς. Γι' αυτό και όταν η τσιμινιέρα «πάγωσε» για 110 μέρες, το 1977, το ομώνυμο τραγούδι έγινε ο ύμνος των απεργών εργατών. Στην Ελλάδα του Καζαντζίδη και των γκασταρμπάιτερ ήταν για κάποιον μεγάλη τύχη να δουλεύει στου Μποδοσάκη. Μέχρι τις αρχές του '80, οπότε -αφού ο ιδρυτής την ξεζούμισε και χρώσταγε παντού- μπαίνει στο νόμο για τις προβληματικές, εκκαθαρίζεται και περνά στον έλεγχο του Δημοσίου.

Η κυρία Αργυρούλα κρατάει στην αγκαλιά την εγγονή που έχει το όνομά της. Ζει στον εργατικό οικισμό της Λάρυμνας από 5 χρονών. «Ηρθαμε εδώ με τους γονείς μου για να δουλέψουν στο εργοστάσιο. Το '60 ήταν πολύ σπουδαίο να είσαι εργάτης στην Ελλάδα και να μην ξενιτευτείς. Ο Μποδοσάκης έφτιαξε το εργοστάσιο, τον οικισμό που μένουμε και το διπλανό χωριό. Ημασταν μια μικρή κοινωνία από όλα τα μέρη της Ελλάδας. Ηταν, βέβαια, πολύ βρόμικα από τη σκόνη. Φαντάσου: φαίνονταν οι πατημασιές σου και δεν μπορούσες ν' ανοίξεις τα παράθυρα. Ομως, δεν ξέραμε πόσο επικίνδυνα είναι αυτά. Ο οικισμός συνδεόταν με το χωριό με βάρκα. Ο δρόμος φτιάχτηκε από τα τοξικά απόβλητα, με τα οποία ο Μποδοσάκης μπάζωνε τη θάλασσα επί χούντας. Τότε χαιρόμασταν που είχαμε ψωμί να φάμε. Οι άνθρωποι τότε δεν ήξεραν τι πάει να πει εργάτης, τι πάει να πει μεροκάματο. Ηταν μια αποκομμένη περιοχή με καμιά πενηνταριά μαντριά. Σε πολλά σπίτια είχαν τη φωτογραφία του βασιλιά και δίπλα του Μποδοσάκη. Τον θεωρούσαν ευεργέτη. Μέχρι την απεργία του '77, βεβαίως».

Τριάντα οχτώ χρονών, 25, 34. Χρήστος Δόσκορης. Κώστας Ντελής. Γιάννης Παπακωνσταντίνου. Είναι οι τρεις τελευταίοι νεκροί στη μακρά ιστορία της πιο βαριάς βιομηχανίας της χώρας. «Στην ημερήσια διάταξη των κυβερνώντων είναι το ξεπούλημα της ΛΑΡΚΟ και η ανατροπή των "βαρέων και ανθυγιεινών" των μεταλλεργατών. Η ανθρώπινη ζωή, η προστασία και η ασφάλεια των εργαζομένων είναι σε δεύτερη ή τρίτη προτεραιότητα. Καταγγέλλουμε την εγκληματική αδιαφορία των υπευθύνων. Καταγγέλλουμε το κουκούλωμα, που κάθε φορά επι- χειρείται, των πραγματικών αιτίων και των ευθυνών. Κάθε φορά ενοχοποιούνται τα θύματα (Σωληνουργεία Κορίνθου, Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη...)» υπογράμμιζε τον Αύγουστο η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργατών Μετάλλου.

Αυτήν τη φορά δεν ενοχοποιήθηκαν τα θύματα. Αυτήν τη φορά -λένε οι άνθρωποι της εταιρείας- έφταιγε η πάστα. Πάστα είναι το υλικό που χρησιμοποιείται για να λιώσει το μετάλλευμα. Για να κάνουν οικονομία, λένε, σταμάτησαν να αγοράζουν πάστα από τη Νορβηγία κι έπαιρναν την πολύ φτηνότερη ουκρανέζικη. «Στην πρώτη γραμμή της παραγωγής είναι φυσιολογικό να έχεις και απώλειες. Για να μην έχεις, πρέπει να τηρούνται όλοι οι κανόνες ασφαλείας, πρέπει να τηρείται αυστηρά η διαδικασία και πρέπει ο εργάτης να είναι απολύτως συγκεντρωμένος σ' αυτό που κάνει. Αν δεν είναι ή αν έχει μια κακιά μέρα επειδή τσακώθηκε με τη γυναίκα του ή αν τον έχει πάρει από κάτω η ρουτίνα, τότε είναι πολύ εύκολο να συμβεί το δυστύχημα». Και τι έγινε, λοιπόν, στη ΛΑΡΚΟ τον Αύγουστο; Είχαν και οι τρεις μια κακή μέρα;

«Αν είχαν μια κακιά μέρα, δεν θα σας μιλούσαμε ανώνυμα». Ετούτα τα δύο στελέχη είναι οι πρώτοι άνθρωποι που συναντώ. Μακριά από τη Μαλεσίνα. Στον μικρόκοσμο της επιχείρησης οι άνθρωποι χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: στα στελέχη και στους εργάτες. Και όταν πρωτογνωρίζεις κάποιον από αυτούς, σπεύδει να σου συστηθεί με αυτήν του την ιδιότητα - στέλεχος ή εργάτης. Αλλα ωράρια, άλλες αποδοχές, άλλα σπίτια, άλλη θέση, άλλη άποψη για ό,τι έχει συμβεί.

«Αυτό που συνέβη τον Αύγουστο δεν ήταν τυχαίο. Είναι το αποτέλεσμα σπατάλης, κακοδιαχείρισης και ενός σκανδάλου που, αν διερευνηθεί στην ολότητά του, είναι μεγαλύτερο από το Βατοπέδι». Τα δύο στελέχη με βομβαρδίζουν με νούμερα και στοιχεία και μ' ένα σωρό άγνωστες έννοιες: κλειδωμένες τιμές, προπώληση, χέτζινγκ, χρηματιστήριο Λονδίνου. Γιατί να μη γράψω τα ονόματά σας; «Είμαστε και οι δύο λίγο πριν από τη σύνταξη. Αύριο-μεθαύριο μπορεί η εταιρεία να πουληθεί. Δεν ρισκάρεις να πάρεις πόδι σ' αυτήν την ηλικία».

Ο Κώστας Πολίτης δηλώνει «60 χρονών, ευτυχώς. Γιατί είναι καθαρά θέμα τύχης να βγεις ζωντανός». Εργάζεται στη ΛΑΡΚΟ από το 1977 - τη χρονιά της απεργίας που κράτησε 110 μέρες και συντάραξε την Ελλάδα. Οι εργάτες της ΛΑΡΚΟ έγιναν σύμβολα για την αντοχή, την αλληλεγγύη και την αποφασιστικότητά τους. Και ο Μποδοσάκης -ιδιοκτήτης 10 μεγάλων βιομηχανιών και προσωπικός φίλος του τότε πρωθυπουργού Καραμανλή, που έστελνε αύρες και κρανοφόρους στους απεργούς- αναγκάστηκε να ικανοποιήσει όλα τα αιτήματά τους.

Αυτή η απεργία έρχεται συνεχώς στις κουβέντες με τους εργάτες που συναντάμε σε σπίτια και σε καφενεία, σε ταβερνεία και σε μπαρ. «Το '66 οι εργάτες έκαναν την πρώτη τους μεγάλη απεργία που κράτησε 60 μέρες. Γύρισαν ηττημένοι και ταπεινωμένοι. Το '77 κέρδισαν πάνω απ' όλα δύναμη, αυτογνωσία, πίστη στην αλληλεγγύη τους. Τότε οι άνθρωποι ζούσαν εξαθλιωμένοι· δυο δυο οι οικογένειες στα σπίτια. Στο εστιατόριο της επιχείρησης, ακόμη και στους δρομίσκους του οικισμού, αλλού κάθονταν τα στελέχη και αλλού οι εργάτες· ήταν σαν απαρτχάιντ. Πώς από αυτήν τη μεγάλη νίκη φτάσαμε στον σημερινό εξευτελισμό, να πεθαίνουν τρεις συνάδελφοι και να μην ανοίγει ρουθούνι; Είναι όλοι φοβισμένοι. Γι' αυτό».

«Τον βλέπεις αυτόν; Απεργοσπάστης. Μόλις κάθεται, σταματάνε οι κουβέντες· το στίγμα το κουβαλάνε ακόμη και τα παιδιά του» μου λέει ο Πάνος Πολίτης, «εργάτης και κομμουνιστής», όπως συστήνεται. Ο Πάνος είναι 27 χρονών και δουλεύει ως νοικιασμένος εργαζόμενος στο εργοστάσιο. «Στη ΛΑΡΚΟ υπάρχουν εργαζόμενοι 4 ταχυτήτων: οι παλιοί που έχουν τις συμβάσεις που κέρδισαν με τη μεγάλη απεργία. Ενας τέτοιος εργάτης μπορεί να βγάζει 2.500 με 3.000 ευρώ. Υπάρχουν αυτοί που μπήκαν με τις καινούργιες συμβάσεις και που για την ίδια δουλειά παίρνουν 1.000 ευρώ. Υπάρχουν οι νοικιασμένοι, που κάνουν επίσης την ίδια δουλειά, αλλά δεν έχουν υπερωρίες, επιδόματα και αποζημίωση. Και, τέλος, υπάρχουν εκείνοι που δουλεύουν με δελτίο παροχής υπηρεσιών ως αυτοαπασχολούμενοι (!), με ασφάλιση στο ΤΕΒΕ, χωρίς κατοχυρωμένα εργασιακά δικαιώματα. Αρα, πώς να συντονιστούμε μεταξύ μας, αφού υποβλέπουμε ο ένας τον άλλον κι αφού μας κάνουν να παραμυθιαζόμαστε πως έχουμε διαφορετικά συμφέροντα;»

Απολυμένος λόγω συνδικαλισμού, ο κ. Γιώργος Νυδριώτης κατέφυγε στην Αθήνα όπου έφτιαξε, μαζί με άλλους εργάτες, το συνδικάτο μετάλλου. Αναγκαστική επιλογή, μας εξηγεί, καθώς το σωματείο των μόνιμων δεν δεχόταν ως μέλη τους νοικιασμένους. Από τους νεκρούς του καλοκαιριού, δύο ήταν μόνιμοι κι ο τρίτος δούλευε σε εργολάβο. Ισως γι' αυτό η οικογένειά του να μου έκλεισε ερμητικά την πόρτα όταν την επισκέφθηκα στο χωριό τους. «Ολοι που δουλεύουμε σε εργολαβίες έχουμε φιλήσει κατουρημένες ποδιές για 600 και 700 ευρώ».

Ο νεαρός που μου μιλάει δουλεύει στο εργοστάσιο από τα 18. Ολοι οι άντρες της περιοχής έχουν κάνει μεροκάματα εδώ, ακόμη και ως μαθητές για να βγάλουν το χαρτζιλίκι τους. Ομως, για τον (ας τον πούμε) «Δημήτρη» το εργοστάσιο κατέληξε η ζωή του:

«Το καθεστώς των εργολαβιών μειώνει το κόστος της εργατικής δύναμης. Οποιος από το μόνιμο προσωπικό συνταξιοδοτείται αντικαθίσταται από νοικιασμένο εργαζόμενο. Αντίθετα, κάποιοι απολύθηκαν την περασμένη χρονιά. Οι εργαζόμενοι στις εργολαβίες εργάζονται στη βαριά βιομηχανία ανειδίκευτοι, χωρίς την απαραίτητη εκπαίδευση, ενώ ανακυκλώνονται συνεχώς, άρα δεν προλαβαίνουν να αποκτήσουν εμπειρία και εξοικείωση με τη δουλειά. Ο ανώτερος μισθός φτάνει τα 1.000 ευρώ, ενώ πρόσφατα είχαμε δύο μήνες απλήρωτοι.

Θα μπορούσε να είναι ένα ειδυλλιακό χωριό. Ομως, μερικές δεκαετίες κακοδιαχείρισης, απληστίας και κομματικών πελατειακών σχέσεων μετέτρεψαν τα χωριά της περιοχής σε χωριά κολίγων, δεσμευμένων από τα μεροκάματα, τα οποία όσο περνά ο καιρός γίνονται όλο και μικρότερα. »Οταν δεν υπάρχει δουλειά, όταν δεν έχεις καμία άλλη εναλλακτική, φοβάσαι να χάσεις και το λίγο που σου πετάνε. Και, φυσικά, δέχεσαι να δουλεύεις χωρίς εκπαίδευση και χωρίς καινούργια και καλοσυντηρημένα εργαλεία και στα χειρότερα πόστα. Και δεν υπάρχει χειρότερο απ' τα καμίνια, πίστεψέ με». Κάθε καμίνι είναι έξι μέτρα ψηλό και έχει διάμετρο 12 μέτρα. Το «5» είναι το μεγαλύτερο, με διάμετρο 18 μέτρα. Για να λιώσει το μετάλλευμα χρειάζεται το καμίνι να φτάσει στους 1.600° C. Ο «Δημήτρης» με κερνάει τον καφέ, πληρώνει την μπίρα του και φεύγει.

«Καμία σχέση με την παλιά εποχή. Παλιά οι εργάτες, μετά την απεργία, έβγαζαν χρήμα. Τώρα τα έρμα δουλεύουν για φραγκοδίφραγκα». Η κυρούλα που κρατάει τον καφενέ δίπλα στα φουγάρα ξεκινάει να θυμάται «γλέντια και χαρές και γέλια. Ηταν κιμπάρηδες οι εργάτες τότε. Και περήφανοι. Αλλιώς η ζωή μας».

Ο πιτσιρικάς που συναντώ μετά ήταν αγέννητος όταν η ζωή ήταν «αλλιώς». «Εγώ μάζεψα τα πτώματα. Και καλά οι δύο που πέθαναν ακαριαία. Τον έναν τον πήρε η φλόγα, τον άλλον η λάβα. Ομως, ο τρίτος που φλεγόταν ακόμη και καιγόταν από τα τοξικά επί δύο εβδομάδες; Τι να κάνεις, όμως; Αυτή είναι η δουλειά, και γυρίσαμε. Δεν φοβάμαι, είναι μέσα στα ρίσκα που παίρνεις». Για 800 ευρώ; «Στην προηγούμενη δουλειά μου, που ήταν επίσης σε βιομηχανία, έπαιρνα 600 και δούλευα 12ωρο. Εδώ είναι καλύτερα. Πόσες φορές θα σε βρει το κακό;»

Εργάζεται στη ΛΑΡΚΟ από το 1977 ο κ. Κώστας Πολίτης, από τη χρονιά της θρυλικής απεργίας, δηλαδή, που κράτησε 110 μέρες. Με τα «κέρδη» εκείνου του αγώνα ζουν ακόμη οι παλιοί εργάτες. «Το κακό μπορεί να σε βρει κάθε στιγμή. Τα τελευταία εφτά χρόνια κλάψαμε οχτώ συναδέλφους. Τώρα για το πρώτο ατύχημα λένε πως φταίει το υλικό που χρησιμοποιούμε για να λιώσει το μέταλλο. Στο δεύτερο, το καμίνι εξερράγη και... ήταν κακιά στιγμή. Ομως, το καμίνι "μουγκράει", το ακούς όταν είναι να σκάσει. Ηταν όλοι σωστά εκπαιδευμένοι; Τηρήθηκαν σωστά οι διαδικασίες; Γιατί προσπάθησαν να το σβήσουν αφού είχε πυρώσει κι αφού κάθε νοήμων άνθρωπος ξέρει πως δεν σβήνεις με νερό των 20° C κάτι που καίει στους 1600° C; Αυτά είναι τα ενδιαφέροντα ερωτήματα».

Ο Γιώργος Νυδριώτης είναι φυσιογνωμία πολύ γνωστή. Γνωριζόμαστε από το υπόγειο όπου τραγουδάει η Καίτη Ντάλλη. Εγώ τον ήξερα ως μπουζουξή. Μου συστήνεται ως πρόεδρος του συνδικάτου μετάλλου. «Αναγκάστηκα να φύγω στην Αθήνα, αφού η εταιρεία δεν με ξαναπροσέλαβε λόγω της συνδικαλιστικής μου δραστηριότητας. Το σωματείο των μόνιμων, λόγω του καταστατικού του, δεν μας δεχόταν εμάς τους νοικιασμένους. Ετσι φτιάξαμε το συνδικάτο. Την πρώτη μέρα που γύρισα απ' το εργοστάσιο δεν με αναγνώρισε ούτε το σκυλί μου· τόσο μαύρος ήμουν. Η μάνα μου με παρακάλαγε να φύγω· οι μανάδες μας, οι γυναίκες μας, οι αδελφές μας ζουν πάντα με το φόβο αν θα γυρίσουμε πίσω. Ο κίνδυνος είναι πανταχού παρών. Με το που πατάει το πόδι εκεί ο εργάτης, η πρώτη ευχή που παίρνει είναι "σιδερένιος"».

Οι εργαζόμενοι δουλεύουν με τις φωτιές να πετάγονται πάνω απ' τα κεφάλια τους, ενίοτε και μέσα στα ρούχα τους. Ενστικτωδώς μαθαίνουν να προστατεύονται. Προσέχουν ακόμη και το σκαλί που πατάνε για να αποφύγουν τις χυμένες λάβες. Τόσο πολύ δένονται με το εργοστάσιο και τη δουλειά τους, που έχουν προσωποποιήσει κάθε συμπεριφορά των καζανιών. Λένε ότι «μουλάρωσε», «γκρινιάζει», «πεισμώνει».

Mε ένα δραματικό έγγραφο-προειδοποίηση που έστειλε η Επιθεώρηση Μεταλλείων Νοτίου Ελλάδος (ΕΜΝΕ) προς το υπουργείο Ανάπτυξης, αμέσως μετά το πρώτο θανατηφόρο εργατικό δυστύχημα στις αρχές Αυγούστου, καταγγέλλει πως 10 μηχανικοί καλούνται να επιθεωρήσουν πάνω από 1.200 επιχειρήσεις μεταλλείων!

Εγραφε τότε η «Ελευθεροτυπία»: «Οι επιθεωρητές αδυνατούν πλέον να φέρουν εις πέρας την αποστολή τους, δηλαδή να επιβλέψουν και να εγγυηθούν στοιχειώδεις συνθήκες ασφαλείας στα περισσότερα μεταλλεία της χώρας! Το "έγκλημα" στη ΛΑΡΚΟ είχε, δυστυχώς, προαναγγελθεί. Οι πολιτικοί υπεύθυνοι στο υπουργείο Ανάπτυξης (υπουργός, υφυπουργός, γεν. γραμματέας, προϊστ. διευθύνσεων) γνώριζαν πολύ καλά και από πρώτο χέρι ότι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί έχουν κυριολεκτικά διαλυθεί».

Σ' αυτό το μικρό χωριό των 1.000 κατοίκων οι ξένοι κάνουν πάντα εντύπωση. Τραβάνε τα βλέμματα και προκαλούν απορίες. Ειδικά αν περπατάνε δίπλα στο εργοστάσιο και στον ιδιωτικό του οικισμό. Τότε τους σταματάνε και τους ρωτούν από πού είναι και τι γυρεύουν εδώ. Το βράδυ, όμως, τους κερνάνε μπίρες. «Κοιτάξτε, κυρία μου, σας σταματήσαμε γιατί περπατούσατε χωρίς άδεια της διεύθυνσης. Δεν ξέρουμε τι θέλετε να μάθετε, αλλά φωτογραφίες δεν θα βγάλετε· διαφορετικά, νομίμως (sic) θα σας σπάσουμε τη μηχανή». Κι αφού συζητάμε επί ώρα το νόμιμον του σπασίματος της μηχανής, έχουμε γίνει πια φίλοι. «Μην το ψάχνεις με τους νεκρούς. Ατυχήματα γίνονται κάθε μέρα. Μπορεί κι εσύ, εδώ που είσαι, να πάθεις ένα εργατικό ατύχημα. Φέρ' ειπείν, με το αμάξι σου».

«Οχι ατύχημα, ρε γαμώ το, δολοφονία έγινε!» επιμένει το βράδυ ο Πάνος Πολίτης. «Τρύπησε το καμίνι, έγινε το μπαμ. Εγώ ήμουν γύρω στα 150 μ. μακριά. Με το πρώτο μπαμ καταλάβαμε ότι η ζημιά ήταν εκεί. Τρέξαμε. Ρωτάω, "Βγήκατε όλοι έξω;". Μου λένε, "Ψάχνουμε τον Κώστα". Ο ένας συνάδελφος έψαχνε τον άλλο, αρπάζαμε φωτιά. Εβραζε κάτω ο τόπος, πατάγαμε, παίρναμε φωτιά, προσπαθήσαμε να σβήσουμε, να βρούμε φορτωτές να σπρώξουμε... Τους συναδέλφους ήδη τους είχαμε μαζέψει. Ψάχναμε να βρούμε κι άλλους που μες στον πανικό φύγανε και δεν τους βρίσκαμε. Μόλις σβήσαμε λίγο τη φωτιά και ήταν ανθρωπίνως δυνατό να ξαναπάμε στο σημείο, βρήκαμε τον έναν συνάδελφό μας νεκρό και τον άλλο να χαροπαλεύει. Σας εύχομαι πραγματικά ποτέ να μη ζήσετε στιγμή να ψάχνετε για έναν άνθρωπο νεκρό, έναν συνάδελφο που πριν από μια ώρα είπες καλημέρα, ήπιες καφέ μαζί του. Δώσαμε μάχη για να μη φτάσει η φωτιά στις δεξαμενές προπανίου - που, αν εκραγούν, θα εξαφανιστούν Λάρυμνα, Μαρτίνο, Μαλεσίνα κι όλα τα περίχωρα».

«Το εργοστάσιο ήταν για όλες τις κυβερνήσεις ένας τρόπος να βολεύουν την πελατεία τους. Μεγάλος πελάτης; Σε κάνουν διευθυντή. Μικρός πελάτης; Σε κάνουν εργάτη. Κι έχουν πολλούς τρόπους να σε κρατάνε, αφού, αν είσαι με μπλοκάκι, παρακαλάς να μπεις στον εργολάβο. Κι αν είσαι στον εργολάβο, παρακαλάς να γίνεις μόνιμος. Τρέμουν όλοι να μην κλείσει το εργοστάσιο και μείνουν χωρίς δουλειά. Εν τω μεταξύ, έχουμε μείνει χωρίς θάλασσα, χωρίς καθαρό αέρα, χωρίς δέντρα. Η ΛΑΡΚΟ αδειάζει τη σκουριά στη θάλασσα, μπαζώνει τα ρέματα, πετάει τα απόβλητα στα γύρω βουνά. Κι αν σε ρωτήσουν ποιος σ' τα 'πε όλα αυτά, να πεις "ο Πέτρος ο καφετζής, που είναι 31 κι έχει έναν γιο 2,5, και που δεν ψήφισε κανέναν τους στις εκλογές γιατί κανείς τους δεν ήταν εκεί όταν τον χρειάστηκε"».

Τα δύο δυστυχήματα του Αυγούστου είναι στη φάση της δικαστικής διερεύνησης. Η Επιτροπή Μεταλλείων αναμένεται να βγάλει τα πορίσματά της και ο εισαγγελέας να σχηματίσει δικογραφία. Η διαδικασία πώλησης της ΛΑΡΚΟ πάγωσε λόγω εκλογών. Η εταιρεία ανακοίνωσε ότι θα αποζημιώσει τις οικογένειες των νεκρών και θα προσλάβει άλλα μέλη της οικογένειάς τους στο μόνιμο προσωπικό. Οι νεκροί δικαιώνονται;

Το προφίλ της εταιρείας

Η ΛΑΡΚΟ παράγει ετησίως 2.500.000 τόνους κοκκοποιημένο σιδηρονικέλιο. Οι μεγαλύτεροι παραγωγοί προϊόντων ανοξείδωτου χάλυβα (κατασκευαστές όπλων, ηλεκτρονικών συσκευών, ειδών οικιακής χρήσης) εμπιστεύονται το προϊόν της, το οποίο θεωρείται μοναδικό λόγω της παντελούς απουσίας άνθρακα. Αυτό τοποθετεί την εταιρεία μεταξύ των πέντε κορυφαίων παραγωγών στον κόσμο, με μερίδιο 40% της ευρωπαϊκής αγοράς. Το προϊόν της είναι σχεδόν 100% εξαγώγιμο και συναλλαγματοφόρο. Η επιχείρηση απασχολεί 1.300 άτομα, γεγονός που την καθιστά έναν από τoυs εργοδότες με σημαντική συνεισφορά στο ΑΕΠ τns Ελλάδας, με τέσσερα κύρια μεταλλευτικά κέντρα και δραστηριότητα σε πέντε νομούς. Ανήκει στο Δημόσιο (33,5%), στην Εθνική Τράπεζα (36,43%), στη ΔΕΗ (28,56%) και στην κρατική εταιρεία κινητών αξιών ΔΕΚΑ (1,51%).

Ακούστε
..............1..............
Μάνος Λοΐζος - Φώντας Λάδης
«Τα τραγούδια μας» (MINOS MSM 279)

Ο κλασικότερος δίσκος της εργατικής τάξης. Τα τραγούδια ακούγονται ακόμη και σήμερα σε πορείες και απεργίες. Κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1976· ωστόσο, 8 από τα τραγούδια του δίσκου απαγορεύτηκε να παίζονται από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα ενημέρωσης. Ο Λοΐζος κατάγγειλε δημοσίως το γεγονός και τα παρουσίασε σε μια μεγάλη συναυλία τον Δεκέμβριο του 1976 στο γήπεδο της Νέας Σμύρνης. Οι πωλήσεις του δίσκου ξεπέρασαν τα 100.000 αντίτυπα. Το τραγούδι «Πάγωσε η τσιμινιέρα» υπήρξε προφητικό για τους εργάτες της ΛΑΡΚΟ και νιώθουν σαν να γράφτηκε γι' αυτούς.

Διαβάστε
..............1.............
Claude Lefort, «Η προλεταριακή εμπειρία»,
εκδόσεις Στάσει Εκπίπτοντες

Η εργατική τάξη δεν αντιδρά απλώς μέσα στην ιστορία απέναντι σε οικονομικά προσδιορισμένους εξωτερικούς παράγοντες (βαθμός εκμετάλλευσης, επίπεδο ζωής), αλλά δρα και πραγματικά, παρεμβαίνοντας επαναστατικά όχι με βάση κάποιο προδιαγεγραμμένο από την αντικειμενική συνθήκη σχέδιο, αλλά σε συνάρτηση με τη συσσωρευμένη ολική της εμπειρία. Ο Λεφόρ εξηγεί πως το να είσαι προλετάριος είναι κατ' αρχήν το βίωμα και η επίγνωσή του.

«Λάρκο '77»
Εκδοση του γραφείου Ανατ. Στερεάς
& Εύβοιας του ΚΚΕ

Αποσπάσματα ελληνικού και ξένου Τύπου, φωτογραφίες και μαρτυρίες από την απεργία που κράτησε 110 μέρες και έγινε σύμβολο για την εργατική τάξη της χώρας.

..............2..............
Τσαρλς & Κρις Τίλι, «Η εργασία στον καπιταλισμό», εκδ. Καστανιώτη
Ο ιστορικός Τσαρλς Τίλι αναλύει, μαζί με το γιο του Κρις, το ερώτημα πώς και γιατί η κοινωνική οργάνωση της εργασίας αλλάζει ανάλογα με το πεδίο εφαρμογής της και σε κάθε διαφορετική χρονική περίοδο. Το βιβλίο αποτελεί μια «γροθιά στο στομάχι» της νεοφιλελεύθερης θεωρίας που κυριαρχεί σήμερα παγκοσμίως. Αποτελεί ένα αισιόδοξο εργαλείο για όλους όσοι ασχολούνται με τα προβλήματα της εργασίας, καθώς και για κάθε εργαζόμενο που θέλει να κατανοήσει τις προοπτικές της εργασίας.

Δείτε
Στιούαρτ Μπερντ και Ντέμπορα Σέιφερ,
«The Wobblies»

Οι wobblies, εκ του IWW, δηλαδή Industrial Workers of the World, ήταν το πρώτο ταξικό εργατικό κίνημα στις ΗΠΑ. Στους κόλπους του συγκέντρωσε τα καταπιεσμένα κομμάτια της εργατικής τάξης, δηλαδή ανειδίκευτους εργάτες, μετανάστες, μαύρους και γυναίκες.

..............2 ..............
Βίρνα Μολίνα, Ερνέστο Αρδίτο,
«Η καρδιά της φάμπρικας»

Οι εργάτες της κεραμοποιίας Ζανόν παίρνουν στα χέρια τους τη διαχείριση του εργοστασίου όταν ο ιδιοκτήτης αποφασίζει να το κλείσει. Αρχίζουν και πάλι να παράγουν πλακάκια, αλλά χωρίς αφεντικά. Είναι το πρώτο αυτοδιαχειριζόμενο εργοστάσιο στον κόσμο.

..............3..............
Michael Glawogger, «Ο θάνατος του εργάτη»
Σπονδυλωτή ταινία για την αόρατη εργατική τάξη στις εσχατιές του κόσμου. Από τους αυτοαπασχολούμενους ανθρακωρύχους της Ουκρανίας μέχρι τους εργάτες στο ηφαίστειο Ijen στην Ινδονησία και από τους εκδοροσφαγείς της Νιγηρίας μέχρι τους Παστούν στο διαλυτήριο πλοίων του Gadani.
Το σκάνδαλο της κακοδιαχείρισης και της προπώλησης

«Οι εργάτες είναι κακομαθημένοι. Δεν εκτιμούν τίποτα από όλα όσα τους προσφέρει η εταιρεία. Δωρεάν σπίτια, δεν πληρώνουν λογαριασμούς, όσα παίρνουν τους μένουν στο χέρι. Κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο μια λίστα με γκόλντεν μπόις και τάχα μου άχρηστους διευθυντές, που τάχα μου αυξήθηκαν από 12 σε 52 τα τελευταία χρόνια. Είναι και το δικό μου όνομα στη λίστα. Γιατί να γράψεις για τους εργάτες και τα ατυχήματα και όλα αυτά και να μη γράψεις για το τεράστιο έργο που προσφέρει η εταιρεία στην περιοχή και την Ελλάδα ολόκληρη;» Το γκόλντεν μπόι που κάθεται απέναντί μου μου μιλά «για τη φύση του εργάτη, που είναι απείθαρχη και τεμπέλικη κι όλο ζητάει, ζητάει, ζητάει».

«Ε, λοιπόν, τη λίστα με τα γκόλντεν μπόις τη βγάλαμε εμείς. Οπως κι εμείς δώσαμε στη Δικαιοσύνη τα στοιχεία για το σκάνδαλο. Κι αν τολμάνε, ας αμφισβητήσουν πόσο Νεοδημοκράτης είμαι. Είμαι δεξιός από άποψη, αλλά δεν μπορούσαμε να κλείσουμε τα μάτια. Βούλιαξαν την εταιρεία και θα σας εξηγήσω πώς». Ο Αντρέας Κορέτζελος είναι ο πρόεδρος αυτού που μετά την απεργία του '77 αποκαλούν όλοι Μεγάλο Σωματείο. «Σήμερα, πάλι, παρέλαβαν καινούργια τζιπ για τα στελέχη. Από την ώρα που ανέλαβε η Ν.Δ., τους 14 διευθυντές τούς έκανε 52 - όλους με μισθό από 5.000 έως και 10.000 ευρώ μηνιαίως, με πολυτελή εταιρικά αυτοκίνητα και πιστωτικές κάρτες για τα ψώνια τους. Τα έξοδα διοικητικής λειτουργίας εκτινάχθηκαν κατά 252% έναντι του 2004. Το μεγάλο φαγοπότι, όμως, έγινε με την προπώληση του νικελίου».

Ο Γιώργος Σουρούνης, παλιός συνδικαλιστής, ήταν ο πρώτος που μου μίλησε επωνύμως για το σκάνδαλο της ΛΑΡΚΟ. «Φαγώθηκαν πολλά λεφτά, περίπου 400 εκατομμύρια ευρώ. Η περίφημη Ομάδα του Λονδίνου, Αλογοσκούφης, Δούκας και ο διορισμένος από αυτούς διευθύνων σύμβουλος Θανάσουλας, έκλεισαν συμφωνίες με τράπεζες του Λονδίνου, οι οποίες ενεπλάκησαν και στα δομημένα ομόλογα των ασφαλιστικών ταμείων, όπως οι JP Morgan, Goldman Sachs, Barklays, Hypo. Προπώλησαν την παραγωγή για δύο χρόνια, από το 2005 έως το 2007, με τιμή 21.000 δολάρια τον τόνο, κάτω από την τρέχουσα τιμή του LME (Χρηματιστήριο Μετάλλων Λονδίνου) και κάτω από το κόστος παραγωγής της επιχείρησης. Από το 2004 και μετά, όταν οι τιμές του νικελίου διεθνώς εκτινάχθηκαν στα ύψη, η εταιρεία δεν μπόρεσε να αποκομίσει τα έσοδα που αντιστοιχούσαν, γιατί είχε προπωλήσει το 70-80% της ετήσιας παραγωγής της των επόμενων χρόνων σε τιμές σημαντικά κατώτερες από αυτές που διαμορφώθηκαν -όπως αναμενόταν- στις διεθνείς αγορές. Οταν οι τιμές νικελίου εκτινάχθηκαν, η ΛΑΡΚΟ συνέχιζε να πουλάει σε τιμές έως και 60% φθηνότερα!»

«Εχουμε δώσει όλα τα στοιχεία που διαθέτουμε στον εισαγγελέα» λέει ο Αντρέας, δείχνοντάς μου τη μηνυτήρια αναφορά. Οντως, ο οικονομικός Τύπος αναφέρει πως «η ΛΑΡΚΟ σταμάτησε το hedging το 2008, όταν οι τιμές των μετάλλων κατέρρευσαν και εισέπραξε όλη τη ζημιά! Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η εταιρεία να καταγράψει ζημιά άνω των 350 εκατομμυρίων ευρώ, σύμφωνα με τον επίσημο ισολογισμό χρήσεως 2006 και 2007. Το 2008 η ζημιά ανήλθε στα 150 εκατομμύρια».

Λάθος ή πρόθεση; «Τα σωματεία μας έχουν καταγγείλει το σκάνδαλο από τότε, πήγαμε τα στοιχεία στον εισαγγελέα, έγιναν ερωτήσεις στη Βουλή... Ο πρωθυπουργός δεν απάντησε ποτέ». Και πώς να απαντήσει, όταν ο βουλευτής της Ν.Δ. Σίμος Κεδίκογλου (και ένας από τους μάρτυρες κατηγορίας στη μηνυτήρια αναφορά που έκαναν οι εργαζόμενοι) δήλωνε την επαύριο της ιστορικής ήττας του κόμματός του σε τηλεοπτικό σταθμό: «Προσπαθούσα να δω τον πρωθυπουργό επί δύο χρόνια για τη ΛΑΡΚΟ και δεν μου έκλεισε ποτέ ραντεβού»."

15 Σεπ 2009

ΛΑΡΥΜΝΑ, ΜΕΣΣΑΠΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΤΟΥΣ Η ΛΑΡΚΟ

Ένα τεράστιο περιβαλλοντικό έγκλημα
που παραμένει ατιμώρητο!
Ή πώς ο ρυπαίνων δεν πληρώνει …

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗ
Από το “Δαίμονα της Οικολογίας”
13.09.2009

Το δεύτερο τραγικό εργατικό «ατύχημα» στην Λάρκο μέσα σε λίγους, μόνο, μήνες που στοίχισε τη ζωή ενός 26χρονου παλικαριού, φέρνει ξανά στην επικαιρότητα την 6η πιο ρυπογόνο βιομηχανία της χώρας (με εκπομπές που φτάνουν τις 870 χιλ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως), που σπέρνει κυριολεκτικά θάνατο!

Όποιος δεν έχει επισκεφθεί τη Λάρυμνα, όπου για 40 χρόνια βρίσκεται εγκατεστημένη και λειτουργεί η Λάρκο, δεν μπορεί να διανοηθεί καν περί τίνος πρόκειται: ένα χωριό – φάντασμα κρυμμένο κάτω από μια μαύρη σκόνη – ένα ρυπογόνο νέφος – που σκεπάζει σε μόνιμη βάση το χωριό και πνίγει τους ανθρώπους και που επιβαρύνεται από χιλιάδες τόνους σκουριάς, κατάλοιπο των ηλεκτρικών καμίνων που σχηματίζουν κατάμαυρους λόφους, εκατοντάδες στρέμματα μπαζωμένους υγρότοπους και πιο δίπλα άλλα βουνά από λάσπη – κατάλοιπο των περιστροφικών καμίνων – δημιουργούν ένα αποτρόπαιο θέαμα και μια ανοικτή πληγή, καθώς οι χιλιάδες τόνοι απόβλητα της Λάρκο περιέχουν βαρέα μέταλλα.

Το εργοστάσιο αυτό, παραγωγής σιδηρονικελίου, κυριαρχεί χρόνια στο τοπίο και στην ευρύτερη περιοχή, κάποτε ευλογία για τους αγρότες που έγιναν βιομηχανικοί εργάτες, είναι πλέον συνώνυμο με την πιο βαρειά οικολογική καταστροφή της ευρύτερης περιοχής (χερσαίας και θαλάσσιας). Με την μαύρη «πούδρα» που καλύπτει τα πάντα, τη φύση, τα κτίρια, τους ανθρώπους, αλλά και τις ψυχές, με τόνους σκουριάς που εξακολουθούν να τοποθετούνται καθημερινά στην περιοχή ή να ρίχνονται στον Ευβοϊκό (το ελληνικό Δημόσιο επιτρέπει στην εταιρεία να πετάει στη θάλασσα περίπου 2 εκατομμύρια τόνους ετησίως πολύ κοντά σε ιχθυοτροφεία), με δηλητήριο που βγάζουν καθημερινά οι καμινάδες που το αναπνέουν οι κάτοικοι της περιοχής, με τα βαρέα μέταλλα που αφθονούν στο έδαφος, στα νερά, στα ψάρια και στα οστρακοειδή….

Το θέαμα και οι συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή είναι απίστευτα τριτοκοσμικές και παραμένουν ίδιες από το 1973, που κατασκευάστηκαν οι μονάδες και η ετήσια παραγωγή νικελίου ήταν 12.000 τόνοι, μέχρι σήμερα που ξεπερνά τους 25.000 τόνους χωρίς να έχουν γίνει σημαντικές βελτιώσεις ή οι αναγκαίες επισκευές σύμφωνα με τις απαιτήσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.

Η βιομηχανία λειτουργεί υπό καθεστώς προστασίας από το ελληνικό Δημόσιο 40 τώρα χρόνια, που επιθυμεί να το διατηρεί στο σκοτάδι, μεταφορικά και κυριολεκτικά και έτσι στο απυρόβλητο, αγνοώντας διεθνείς συνθήκες (όπως η Σύμβαση της Βαρκελώνης για την προστασία της Μεσογείου από τη ρύπανση και το πρωτόκολλό της που έχει επικυρώσει η χώρα), σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες και την εθνική νομοθεσία για τα βιομηχανικά απόβλητα, καθώς και το ελληνικό σύνταγμα.

Κανείς δεν γνωρίζει την ποσότητα και το είδος των αέριων ρύπων, που εκλύονται από τη Λάρκο, καθώς το εργοστάσιο δεν εντάσσεται στο δίκτυο μέτρησης του ΥΠΕΧΩΔΕ, ούτε έχουν γίνει σχετικές μετρήσεις, όπως δεν γνωρίζει και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον (έδαφος, επιφανειακά και υπόγεια νερά) από την παρουσία τεράστιων ποσοτήτων βαρέων μετάλλων στην στεριά και στην θάλασσα…

Μοναδική εξαίρεση η επίσκεψη που έγινε από τους επιθεωρητές περιβάλλοντος τον Μάρτιο του 2004 στην περιοχή, όπου συζητήθηκαν τα κρίσιμα περιβαλλοντικά προβλήματα της περιοχής λόγω της δραστηριότητας της Λάρκο και ο έλεγχος που διενεργήθηκε στην εν λόγω βιομηχανία, όπου διαπιστώθηκε ότι η εταιρεία δεν διέθετε άδεια εναπόθεσης ή προσωρινής αποθήκευσης των αποβλήτων στην θέση «Κοκκίνη», σε έκταση που βρίσκεται κοντά στις εκβολές ποταμού από όπου υδρεύεται η περιοχή και δίπλα σε βυζαντινό ναό και επιβλήθηκε πρόστιμο 200.000,00 €. Η υπόθεση έφτασε στα ποινικά δικαστήρια και βγήκε καταδικαστική απόφαση για την Λάρκο. Οι εκπρόσωποί της προσέφυγαν στα διοικητικά δικαστήρια και το πρόστιμο δεν πληρώθηκε! Παράλληλα οι επιθεωρητές περιβάλλοντος έκαναν τις αναγκαίες ενέργειες για την επίλυση βασικών παραβάσεων και την εξεύρεση κατάλληλων χώρων εναπόθεσης των αποβλήτων, που δεν καρποφόρησαν. Το ΥΠΕΧΩΔΕ, τον Αύγουστο του 2005 χορήγησε στην εταιρεία περιβαλλοντική άδεια για την κατασκευή και λειτουργία χερσαίου χώρου υγειονομικής ταφής, με στόχο την διευθέτηση της σκουριάς, σε έκταση 800 στρεμμάτων δίπλα στο εργοστάσιο, η οποία όμως βρίσκεται σε αρχαιολογικό χώρο, είναι δημόσια δασική και καταφύγιο άγριας ζωής και όπως ήταν αναμενόμενο ο Δήμος και οι τοπικοί φορείς προσέφυγαν στο Συμβούλιο Επικρατείας που τάχθηκε υπέρ της προσφυγής. Τον Ιούλιο του 2007 η εταιρεία υπέβαλε στο ΥΠΕΧΩΔΕ αίτηση χορήγησης νέας άδειας για ΧΥΤΑ στη θέση Λιάβδα, πρόταση που επίσης συνάντησε την αντίδραση της τοπικής κοινωνίας.

Σήμερα οι καμινάδες από τους κλιβάνους, τη χαλυβουργία και τις μονάδες επεξεργασίας αμμοβολής δεν διαθέτουν τα κατάλληλα φίλτρα και λειτουργούν πλημμελώς. Στην περίπτωση αυτή – κατά δήλωση του κ. Νίκου Κατσαρού, χημικού και επιστημονικού συνεργάτη στον «Δημόκριτο», εκπέμπονται οξείδια του θείου, του αζώτου, πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες και βαρέα μέταλλα, όπως σίδηρος, νικέλιο, αρσενικό, κλπ., αλλά και επικίνδυνα μικροσωματίδια που απορροφούν τις τοξικές ουσίες και εισπνεόμενα δεν μένουν στα πνευμόνια, αλλά περνούν στο αίμα και είναι ύποπτα για καρκινογενέσεις, τερατογενέσεις και υπεύθυνα για καρδιακές παθήσεις, βλάβες στο συκώτι και τα νεφρά.

Παράλληλα, σύμφωνα με μελέτες που έκανε το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) διαπιστώθηκαν ότι οι οργανισμοί και τα ψάρια που ζουν στην περιοχή απόρριψης εμφανίζουν αυξημένες τιμές βαρέων μετάλλων που προκαλούν ανησυχία στους επιστήμονες. Δεν γνωρίζουμε αν αντίστοιχες μελέτες και αναλύσεις έγιναν για να διαπιστωθεί η κατάσταση και η ποιότητα των νερών (κολύμβησης, πόσιμου νερού, κλπ) και του εδάφους, καθώς και η περιεκτικότητα σε βαρέα μέταλλα τροφίμων που παράγονται στην περιοχή.

Δικαίως, όταν μάθαμε ότι στην απέναντι μεριά, στην Μεσσαπία Ευβοίας, όπου γίνεται η εξόρυξη των μεταλλευμάτων και μερική επεξεργασία αυτών πριν μεταφερθουν στην Λάρκο, βρέθηκε εξασθενές χρώμιο στο πόσιμο νερό ανησυχήσαμε και για την Λάρυμνα….

Δεν θα έπρεπε να έχουν ήδη θορυβηθεί οι Αρχές, ώστε να προβούν σε δειγματοληψίες και αναλύσεις και στην απέναντι μεριά, κάπου κατά την Λάρκο;

23 Ιουλ 2009

Επιμένει ο κ Αθανασόπουλος της ΔΕΗ στον λιθάνθρακα....

www.capital.gr

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Τον Ιανουάριο του 2008, μία έκθεση της ΔΕΗ με τίτλο «O Ρόλος του Άνθρακα στη Στρατηγική Παραγωγής της ΔΕΗ» ανέφερε επί λέξει: «Υποψήφιες θερμοηλεκτρικές μονάδες για την περαιτέρω ανάπτυξη του συστήματος παραγωγής είναι νέες Λιγνιτικές μονάδες (Ελασσόνα, Δράμα), μονάδες Φυσικού Αερίου, Ανθρακικές, Πετρελαϊκές ή και Πυρηνικές μονάδες». Τότε ο σάλος που προκλήθηκε, οδήγησε σε αναδίπλωση την εταιρεία, η οποία εξέδωσε ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία δήλωνε ότι δεν εξετάζει την πυρηνική ενέργεια.

Ενάμιση χρόνο μετά και αφού στο μεταξύ με πολιτική απόφαση του Υπουργείου Ανάπτυξης έχει απαγορευτεί η χρήση του λιθάνθρακα, η διοίκηση της ΔΕΗ επαναφέρει στο προσκήνιο την ατζέντα των πυρηνικών. Σύμφωνα με ενημέρωση που είχαν χθες οι Συνδικαλιστές της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ από τον ίδιο τον κ. Αθανασόπουλο, ο επικεφαλής της ΔΕΗ, έχει στείλει επιστολή στο ΣΕΕΣ (Συμβούλιο Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής) με τις θέσεις της ΔΕΗ για το μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό. Σε αυτήν την επιστολή λοιπόν, σύμφωνα με πληροφορίες των συνδικαλιστών που δεν διαψεύδονται από κύκλους της ΔΕΗ, ο κ. Αθανασόπουλος επαναφέρει το δίλημμα «πυρηνικά ή λιθάνθρακας».

Συγκεκριμένα ο κ. Αθανασόπουλος φέρεται να είπε στους εκπροσώπους των εργαζομένων: «Στείλαμε προ εβδομάδας επιστολή στο ΣΕΕΣ όπου επιμένουμε ότι βέλτιστη λυση για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας είναι οι ανθρακικές μονάδες. Αλλά εάν δε θέλει η κυβέρνηση η μόνη εναλλακτική λύση είναι τα πυρηνικά».

Σημειώνεται πάντως ότι οι συνδικαλιστές της ΓΕΝΟΠ ρώτησαν τον κ. Αθανασόπουλο εάν εκφράζει προσωπικές απόψεις ή απόψεις και της κυβέρνησης, για να απαντήσει ότι η παραπάνω θέση είναι προσωπική γνώμη.

Είναι φανερό ότι η διοίκηση της ΔΕΗ συνεχίζει να θεωρεί ως ορθή την επιλογή του λιθάνθρακα και σε αυτή την άποψη έχει στο πλευρό της και τους συνδικαλιστές της ΓΕΝΟΠ. Ωστόσο σε περίπτωση που ο ενεργειακός σχεδιασμός για τα επόμενα χρόνια διατηρήσει το «μπλόκο» στο λιθάνθρακα, τότε η ΔΕΗ ζητά να επανεξεταστεί το θέμα της πυρηνικής ενέργειας. Η συγκεκριμένη επιστολή προφανώς αποτελεί ένα ακόμη «χαρτί πίεσης» για το λιθάνθρακα. Και αυτό γιατί η ανάπτυξη μιας πυρηνικής μονάδας θα απαιτούσε στην καλύτερη περίπτωση τουλάχιστον 15 με 20 χρόνια. Εν τω μεταξύ τα προβλήματα του ηλεκτρικού συστήματος που σήμερα έχουν «κρυφτεί κάτω από το χαλί» της κρίσης, θα επανέλθουν και μάλιστα εντονότερα στην επιφάνεια. Οπότε η ΔΕΗ κρίνει ότι για την κάλυψη των αναγκών του συστήματος σε μονάδες βάσης (δηλαδή τις μονάδες που πρέπει να βρίσκονται σε λειτουργία 24 ώρες το 24ωρο) χρειάζονται λύσεις που θα μπορούν να υλοποιηθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα, δηλαδή οι ανθρακικές.

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να επισημανθεί ότι το τελευταίο διάστημα υπάρχει κινητικότητα γύρω από το θέμα των πυρηνικών. Υπενθυμίζεται το πρόσφατο ερωτηματολόγιο του ΣΕΕΣ, που βολιδοσκοπούσε δημάρχους και εκπροσώπους των τοπικών κοινωνιών σε σχέση με το θέμα των πυρηνικών. Πρόσφατα επίσης η Ακαδημία Αθηνών, επιχείρησε να ανοίξει διάλογο για την πυρηνική ενέργεια

Την ίδια στιγμή πάντως, η διοίκηση της ΔΕΗ δε φαίνεται διατεθειμένη να προχωρήσει σε αναθεώρηση του επενδυτικού της σχεδίου, το οποίο περιλαμβάνει το λιθάνθρακα. Προβλήματα όμως αντιμετωπίζει η ΔΕΗ στο σύνολο του επενδυτικού της προγράμματος για νέες μονάδες.

Πρόκειται για τη νέα μονάδα φυσικού αερίου στη Μεγαλόπολη (800 MW), τη νέα μονάδα λιγνίτη στο Μελίτη Φλώρινας (450 MW) και την επίσης νέα μονάδα λιγνίτη Πτολεμαίδα 5 (600 MW), που παρουσιάζουν καθυστερήσεις και σύμφωνα με τη διοίκηση της ΔΕΗ εξετάζεται είτε να ακυρωθούν, είτε να αναβληθούν επ’ αόριστο. Σε αυτές τις μονάδες θα πρέπει να προστεθεί τέλος και η μονάδα του Αλιβερίου για την οποία ακόμη δεν έχουν λυθεί τα προβλήματα χωροθέτησης.

"Αδειασμα" Χατζηδάκη σε Αθανασόπουλο

Να "σβήσει" τις φωτιές που άναψε ο Π. Αθανασόπουλος σχετικά με το λιθάνθρακα και τα πυρηνικά, επιχειρεί η κυβέρνηση. Μάλιστα με δηλώσεις του, ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός Κωστής Χατζηδάκης, "άδειασε" τον επικεφαλής της ΔΕΗ, τονίζοντας ότι δεν υπάρχει κανένα θέμα και ότι «κυβερνητική πολιτική είναι το όχι στο λιθάνθρακα και όχι στα πυρηνικά».

Ο Κ. Χατζηδάκης επεσήμανε ότι οι απόψεις Αθανασόπουλου είναι προσωπικές ενώ και το Συμβούλιο Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής, δεν είναι παρά συμβουλευτικό όργανο της κυβέρνησης, το οποίο δεν λαμβάνει αποφάσεις.

8 Ιουλ 2009

Οι ακτιβιστές της Greenpeace
κατέλαβαν ανθρακικές μονάδες στην Ιταλία

Σήμερα, 8 Ιουλίου, λίγες ώρες πριν ξεκινήσει η σύνοδος των G8, οι ακτιβιστές της GREENPEACE κατέλαβαν τέσσερις από τις μεγαλύτερες ανθρακικές μονάδες παραγωγής ενέργειας της Ιταλίας και απαιτούν από τους ηγέτες των οικονομικά ισχυρότερων κρατών να αναλάβουν τολμηρές δεσμεύσεις για τη μείωση των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Μπορούμε κι εμείς να απαιτήσουμε από τους ηγέτες της χώρας μας και την ελληνική κυβέρνηση να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να ξεχάσουν το περίφημο πρόγραμμα λειτουργίας λιθανθρακικών μονάδων παραγωγής ενέργειας στην Ελλάδα συμβάλλοντας έτσι στην αποτροπή των πιο καταστροφικών συνεπειών των κλιματικών αλλαγών.

21 Απρ 2009

Παρέμβαση φορέων και κινήσεων πολιτών για τα ζητήματα της ενέργειας

Ποιοι είμαστε και τι επιδιώκουμε

Οι φορείς και οι κινήσεις των πολιτών, που υπογράφουμε αυτό το κείμενο, έχουμε αφιερώσει μεγάλο μέρος της συλλογικής μας δράσης σε ζητήματα που αφορούν ενεργειακές δραστηριότητες κάθε τύπου, ειδικότερα στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, σε πολλές περιοχές της χώρας. Πρόσθετα κοινά χαρακτηριστικά των συλλογικοτήτων μας αποτελούν η άμεση και βιωματική σχέση με τις συνέπειες αυτών των δραστηριοτήτων, καθώς και ο τρόπος προσέγγισης του ζητήματος της ενέργειας (από το μερικό στο γενικό και από το τοπικό στο εθνικό και το οικουμενικό). Το γεγονός ότι οι προεκτάσεις των επιμέρους καθημερινών προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε ανάγονται, πάντα σχεδόν, σε σχεδιασμούς και πολιτικές ευρύτερες (σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο) μας οδήγησε στην ανάληψη μιας πρωτοβουλίας αναζήτησης ενιαίου τρόπου ερμηνείας και εξήγησης των όσων συμβαίνουν, κοινού λόγου και, γιατί όχι, κοινών δράσεων, από τη σκοπιά των τοπικών κοινωνιών και των ενεργών πολιτών.

Δεν επιδιώκουμε να υποκαταστήσουμε την πολιτεία, ούτε να παίξουμε το ρόλο του φορέα του ενεργειακού σχεδιασμού. Έχουμε πλήρη συνείδηση του ρόλου που μας αντιστοιχεί, που δεν είναι άλλος από την υπεράσπιση μιας αντίληψης από μια ορισμένη κοινωνική θέση, που είναι θέση συλλογικής κοινωνικής ευθύνης και αλληλεγγύης. Σε όσους μας εγκαλούν για την απροθυμία μας (ή την αδυναμία μας) να συνδιαμορφώσουμε ένα “εθνικό” ενεργειακό μοντέλο, παραγνωρίζοντας τις θετικές μας προτάσεις, απαντούμε ότι ο ρόλος αυτός ανήκει σε αυτούς που διαχειρίζονται την εξουσία ή σε όσους φιλοδοξούν να τη διαχειριστούν. Υποχρέωση των τοπικών ή των θεματικών κοινωνικών κινημάτων είναι να επεξεργαστούν, να προβάλουν και να υποστηρίξουν αυτό που μας ενώνει σαν πολίτες χρήστες και καταναλωτές της ενέργειας, σαν κατοίκους περιοχών ανάπτυξης ενεργειακών δραστηριοτήτων και σαν υποδοχείς των όποιων επιπτώσεων από τη λειτουργία τους, χωρίς καμιά απολύτως ενοχή. Συγκρουόμενοι, όταν και όπου χρειάζεται, με μικρότερα ή μεγαλύτερα συμφέροντα, και αμφισβητώντας ακόμη και κεντρικές επιλογές στην οικονομία και την ενέργεια. Επιλογές που για πολλούς μπορεί να φαντάζουν σαν δεδομένες ή δύσκολα ανατρέψιμες, δεν παύουν, όμως, να αποτελούν τη γενεσιουργό αιτία των περισσότερων από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε.

Πως εισπράττουμε το πρόβλημα

Η ενέργεια και η χρήση της δεν είναι στοιχείο μόνο των σύγχρονων κοινωνιών. Υπήρξε βασικό συστατικό όλων των κοινωνικών σχηματισμών, τόσο για τη συντήρηση και αναπαραγωγή τους, όσο και για την παραγωγή πλεονάζοντος πλούτου. Οι διαδικασίες με τις οποίες εξασφαλίζονταν και εξασφαλίζεται, ακόμη, το απαραίτητο απόθεμα ενέργειας διέπονταν από τις ίδιες οικονομικές αρχές και την αδικία που συνοδεύει τις κοινωνίες αυτές. Παρ’ όλα αυτά, είναι, ίσως, ένα σημείο των καιρών το γεγονός ότι πλέον, κάθε αναφορά στο ζήτημα της ενέργειας γίνεται με αρνητικό τρόπο. Από την πλευρά μας, έχουμε μιαν εξήγηση γι αυτό.

Ο λόγος για τον οποίο το ζήτημα της ενέργειας έχει πάρει τις σημερινές εκρηκτικές διαστάσεις, σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι η τεράστια διόγκωση των εμφανιζόμενων σαν απαραίτητων ενεργειακών αναγκών. Η διόγκωση αυτή έρχεται σαν συνέπεια τόσο της ανάγκης των οικονομικά καθυστερημένων χωρών να διεκδικήσουν το δικό τους μερίδιο στην “ανάπτυξη”, όσο, και κυρίως, της ανάγκης εξυπηρέτησης ενός μοντέλου ανάπτυξης των πιο προηγμένων χωρών, που οδηγεί στη συνεχή οικονομική διόγκωση. Η μετατροπή, εξάλλου, της ενέργειας σε ένα συνηθισμένο καταναλωτικό προϊόν ωθεί καθημερινά σε μια λογική υπερπαραγωγής και υπερκατανάλωσης ενέργειας, που υπηρετείται από κατασκευασμένα πολιτιστικά και κοινωνικά πρότυπα. Είναι προφανές ότι, σε ένα τέτοιο τοπίο, ο έλεγχος των πλουτοπαραγωγικών πηγών, που συνδέονται με φυσικούς ενεργειακούς πόρους, αποτελεί άμεση προτεραιότητα των ισχυρών του κόσμου, είτε χωρών και κυβερνήσεων, είτε των μονοπωλίων στο χώρο της ενέργειας. Η τάση αυτή είναι γνωστό ότι έχει οδηγήσει σε πολέμους, στρατιωτικές επεμβάσεις, οικονομικές εξαρτήσεις και ανισοτιμία στις διεθνείς σχέσεις, ενώ σε κάποιες άλλες περιπτώσεις έχει αποτελέσει μοχλό αντίστασης των εκμεταλλευόμενων χωρών και λαών (π.χ. Βενεζουέλα).
Πέρα, όμως, από τις πλευρές που σχετίζονται με τον εκμεταλλευτικό και ανισότιμο χαρακτήρα των καπιταλιστικών κοινωνιών οι δραστηριότητες, τις τελευταίες δεκαετίες, στον τομέα της ενέργειας έχουν φέρει στην επιφάνεια και μια σειρά προβλήματα που υπερβαίνουν το στενό σχήμα εκμεταλλευτών – εκμεταλλευομένων. Τέτοια είναι η υπερεκμετάλλευση και η εξάντληση των φυσικών πόρων, τα περιστατικά και οι κίνδυνοι μελλοντικών πυρηνικών ατυχημάτων, η περιβαλλοντική υποβάθμιση τεράστιων περιοχών, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, στο οποίο έχουν τεράστια συμβολή οι ενεργειακές δραστηριότητες. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποιούν καθημερινά ότι, αν δεν ανακοπεί η ενεργειακή φρενίτιδα, μπαίνει σε άμεσο κίνδυνο το ίδιο το μέλλον του πλανήτη.

Στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια οι υπάρχουσες και οι σχεδιαζόμενες ενεργειακές δραστηριότητες έχουν προκαλέσει δυναμικές αντιδράσεις σε πολλές περιοχές της χώρας. Η εναντίωση σε πολλές από αυτές τις επιλογές αντιπροσωπεύει την άμεση ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος και της υγείας, της ελευθερίας των οικονομικών και κοινωνικών επιλογών, ιδιαίτερα, απέναντι στη “μονοκαλλιέργεια” και την εξάρτηση ολόκληρων περιοχών από το κάρβουνο (όπως συμβαίνει στις λιγνιτικές περιοχές και όπως απειλήθηκε να γίνει στις περιοχές του λιθάνθρακα). Σταδιακά, αναπτύσσονται προβληματισμοί και αμφισβητήσεις που συνδέονται με πανεθνικά και οικουμενικά προβλήματα (δεσμεύσεις στις εκπομπές ρύπων, κλιματική αλλαγή κλπ.), ενώ ένα μεγάλο μέρος των ενεργών πολιτών έχει αρχίσει να μιλά καθαρά για τον ενεργειακό σχεδιασμό, για τη χωροταξία και για το μοντέλο “ανάπτυξης”. Δεν πρέπει, επίσης, να παραβλέψουμε ότι ο επιθετικός τρόπος προώθησης των νέων, αλλά και παλιότερων, ενεργειακών δραστηριοτήτων αμφισβητεί ευθέως το δικαίωμα των τοπικών κοινωνιών να έχουν αποφασιστικό λόγο για όσα τις αφορούν. Είναι κοινό μυστικό ότι πολλές περιοχές μέγιστης περιβαλλοντικής υποβάθμισης αντιμετωπίζονται σαν “φέουδο” των εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε αυτές, εκμεταλλευόμενοι την εργασιακή ανασφάλεια (ΔΕΗ στη Δυτική Μακεδονία, ΑΓΕΤ και ΔΕΗ στο Αλιβέρι, ΛΑΡΚΟ στη Λάρυμνα, Μυτιληναίος στην Αντίκυρα κλπ.).

Ιδιαίτερα τα δύο τελευταία χρόνια, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον αγώνα κατά του λιθάνθρακα, τα ζητήματα της ενέργειας πήραν τόσο μεγάλη έκταση και για πρώτη φορά αμφισβητήθηκαν, στην πράξη και στη θεωρία, κεντρικές ενεργειακές επιλογές. Υπάρχουν, συνεπώς, οι προϋποθέσεις για μια ουσιαστικότερη παρέμβαση στο συνολικό ενεργειακό πρόβλημα. Καθώς, όμως, το ζήτημα του ενεργειακού σχεδιασμού, από τα πράγματα, ξανανοίγει και καθώς νέα στερεότυπα (πυρηνική ενέργεια, φυσικό αέριο) τείνουν να πάρουν τη θέση του λιθάνθρακα, θα ήταν αφελής κανείς να πιστέψει ότι η υπόθεση κρίθηκε με την ακύρωση των σχεδίων για εγκατάσταση μονάδων λιθάνθρακα. Ένα νέο πεδίο κοινωνικών και πολιτικών αγώνων θα έχει σαν υπόβαθρο τα ζητήματα της ενέργειας, της χρήσης των φυσικών πόρων και των επιπτώσεών τους στο περιβάλλον.

Ποια είναι η δική μας αφετηρία

Το ενεργειακό πρόβλημα, λοιπόν, εκφράζεται με ένα διττό τρόπο: αφ’ ενός σαν βασική αιτία για τη σταδιακή απειλή του πλανήτη και αφ’ ετέρου σαν παράγοντα πλήρους κυριαρχίας του ιδιωτικού απέναντι στο κοινωνικό και του ατομικού απέναντι στο συλλογικό συμφέρον. Μια ριζική αντιμετώπιση του ζητήματος της διαχείρισης της ενέργειας θα περάσει αναγκαστικά μέσα από την ανατροπή αυτής της καταστρεπτικής ανισορροπίας. Και η ανατροπή αυτή δεν συνδέεται, απλά, με την υπέρβαση του σημερινού καπιταλιστικού τρόπου οργάνωσης των κοινωνιών, αλλά και με μια εκ βάθρων αναθεώρηση του κυρίαρχου μοντέλου της εκτατικής ανάπτυξης και της μεγέθυνσης και τον επαναπροσδιορισμό των κυρίαρχων προτύπων και των αξιών.

Αυτή η επιδίωξη μπορεί να εκφραστεί μέσα από ορισμένους βασικούς οικουμενικούς στόχους, που θα μπορέσουν να σηματοδοτήσουν μια διαφορετική αντίληψη για τα ζητήματα διαχείρισης της ενέργειας, ανεξάρτητα από τον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο ο καθένας μας αντιλαμβάνεται την κοινωνία του μέλλοντος.

• Οι φυσικοί και ενεργειακοί πόροι να αντιμετωπιστούν σαν κοινή παγκόσμια περιουσία, των οποίων η διαχείριση πρέπει να γίνεται με κριτήρια κοινωνικής δικαιοσύνης και ισοτιμίας στις διεθνείς σχέσεις
• Προσαρμογή σε μοντέλα που θα αποτρέπουν καταστροφικές εξελίξεις και θα διασφαλίζουν το μέλλον του πλανήτη.

• Αμφισβήτηση της άνευ όρων και ορίων ανάπτυξης. Ανάδειξη του αυξανόμενου ρόλου της περιβαλλοντικής προστασίας.

• Αμφισβήτηση των απαράδεκτων σημερινών καταναλωτικών προτύπων που προβάλλονται και επιβάλλονται σε όλους τους τομείς δημόσιας ζωής.

Πως διαμορφώνεται το ενεργειακό τοπίο, στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής

Παρά τις όποιες προσπάθειες ελέγχου και περιορισμού των πιο ρυπογόνων ενεργειακών δραστηριοτήτων, σε διεθνές επίπεδο, εξακολουθεί να κυριαρχεί ο νόμος του οικονομικού συμφέροντος. Γι αυτό εξακολουθούν να κατασκευάζονται εκατοντάδες νέες ανθρακικές μονάδες, ενώ η πρόσφατη κρίση με το φυσικό αέριο επανέφερε με μεγαλύτερη ένταση την απειλή νέων πυρηνικών εγκαταστάσεων, ειδικά, στην Ευρώπη. Το γεγονός αποτυπώθηκε και στην πρόσφατη ψηφοφορία στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο (“…. είναι σημαντικό να διατηρηθεί η συμβολή της πυρηνικής ενέργειας στο ενεργειακό μίγμα, και για τον σκοπό αυτό να προωθηθεί χωρίς καθυστέρηση η θέσπιση ενός εναρμονισμένου ρυθμιστικού και οικονομικού πλαισίου που θα διευκολύνει τις αναγκαίες αποφάσεις επενδύσεων. Καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει ειδικό χάρτη πορείας για τις επενδύσεις στην πυρηνική ενέργεια”), αλλά και στη συνεχιζόμενη προσπάθεια καλλιέργειας κλίματος αποδοχής της πυρηνικής ενέργειας στη χώρα μας.

Πριν λίγες μέρες οι Ευρωπαίοι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας, ανάμεσά τους και η ΔΕΗ, υπέγραψαν κείμενο διακήρυξης προς την Ε.Ε., σύμφωνα με την οποία: “oι υπογράφοντες τη Διακήρυξη δεσμεύονται ότι μέχρι το 2050 θα παρέχουν ηλεκτρικό ρεύμα που θα παράγεται χωρίς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, υπό την προϋπόθεση ότι οι πολιτικοί ηγέτες της E.E. θα τους διασφαλίσουν πρόσβαση σε μία ευρεία γκάμα επιλογών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας – αποδοτικές καθαρές τεχνολογίες ορυκτών καυσίμων που θα περιλαμβάνουν δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, υψηλής απόδοσης συνδυασμένη παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρισμού και πυρηνική ενέργεια, παράλληλα με ανανεώσιμες πηγές”. Φαίνεται, επίσης, ότι βαδίζουμε σε μια κατεύθυνση ενσωμάτωσης των εθνικών σχεδιασμών σε ένα ενιαίο ευρωπαϊκό πλαίσιο.

Στην Ελλάδα, η θετική εξέλιξη στο θέμα του λιθάνθρακα, φέρνει ξανά στην επικαιρότητα το θέμα του ενεργειακού σχεδιασμού. Όπως, ίσως, είναι γνωστό, οι προηγούμενες δύο απόπειρες έγκρισης μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού (Αύγουστος 2007 και Ιούνιος 2008) οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο, κυρίως, λόγω της επιμονής στο θέμα του λιθάνθρακα. Στις επίσημες διακηρύξεις έχει εκφραστεί η πρόθεση για αύξηση της συμμετοχής του φυσικού αερίου και των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα και για μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας.

Στην πράξη, όμως, αυτό που διαπιστώνουμε είναι:

• Αποσπασματικά μέτρα στην κατεύθυνση της εξοικονόμησης ενέργειας. Φυσικά, ούτε λόγος να γίνεται για μακροπρόθεσμες πολιτικές περιορισμού της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Αντίθετα, όλα ξεκινούν από μια υπερεκτίμηση των ενεργειακών αναγκών, που, ακόμα και με τις υπάρχουσες συνθήκες, αποδεικνύεται ανεδαφική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας το 2008, η οποία αυξήθηκε μόλις κατά 0,76 %, έναντι πρόβλεψης 2,5 – 3,5 %.
• Επιθετική στις τοπικές κοινωνίες, συγκεντρωτική, υπερμεγέθης για τα δεδομένα του ελληνικού τοπίου και ανεξέλεγκτη, κατά κανόνα, πολιτική χωροθέτησης και ανάπτυξης των ΑΠΕ, γεγονός που δημιουργεί αντιδράσεις και εμποδίζει μια γενναία συμμετοχή τους στο ενεργειακό μείγμα. Με αυτόν τον τρόπο αποδυναμώνονται, στην πράξη, οι δύο βασικοί τομείς που θα μπορούσαν να καθορίσουν έναν ριζικό αναπροσανατολισμό του μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού.
• Επιμονή στην κάλυψη του λεγόμενου φορτίου βάσης με θερμικούς σταθμούς, που σημαίνουν νέες λιγνιτικές μονάδες, υπέρμετρη ανάπτυξη μονάδων φυσικού αερίου (με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτό του νέου ενεργειακού κέντρου, με επίκεντρο τη Βοιωτία) και, τέλος, ανοιχτό παράθυρο στην επαναφορά του λιθάνθρακα: “εφόσον διαπιστωθεί ότι έως το 2010 δεν θα υπάρξει ουσιαστική πρόοδος στον τομέα αυτόν δεν θα διστάσει, όπως διαμηνύεται αρμοδίως, να επαναφέρει το θέμα του λιθάνθρακα, με γνώμονα την ασφάλεια του εγχώριου ενεργειακού συστήματος”.
• Διατήρηση και επέκταση του καθεστώτος της απελευθερωμένης αγοράς ενέργειας, καθώς και των ρυθμίσεων που περιορίζουν συνεχώς το δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο στον τομέα της ενέργειας και δημιουργούν προϋποθέσεις ανεξέλεγκτων αυξήσεων στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος.

Αν δεν περιοριστούμε στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, διαπιστώνουμε ότι τα πετρελαιοειδή προϊόντα καλύπτουν το 60 %, περίπου, της πρωτογενούς διάθεσης ενέργειας. Ενώ, στο επίπεδο της τελικής κατανάλωσης το ποσοστό αυτό είναι της τάξης του 70 %. Την ιδιαίτερα αρνητική αυτή πραγματικότητα έρχονται να επιβεβαιώσουν οι νέες τεράστιες επενδύσεις της επέκτασης των διυλιστηρίων των ΕΛ.ΠΕ. (πρώην ΠΕΤΡΟΛΑ) και της ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ (αύξηση της διυλιστικής ικανότητας κατά 60.000 βαρέλια την ημέρα).

Τι μπορούμε να κάνουμε σήμερα

Επιλέγουμε να μην περιοριστούμε στην καταγγελία του υφιστάμενου καθεστώτος. Ούτε να περιοριστούμε στο ρόλο του απλού θεατή των όσων σχεδιάζονται και υλοποιούνται. Χωρίς να καλλιεργούμε αυταπάτες, είμαστε αποφασισμένοι να αξιοποιήσουμε και την παραμικρή χαραμάδα για να βελτιώσουμε το θλιβερό παρόν και να περιορίσουμε τις μελλοντικές αρνητικές εξελίξεις. Για τους εξής λόγους: επειδή έχουμε να κάνουμε με τη δραματική επιδείνωση των συνθηκών ζωής χιλιάδων συμπολιτών μας, γεγονός που δεν μπορεί να μας αφήνει αδιάφορους. Επειδή αποδεικνύεται, στην πράξη, ότι τα όσα σχεδιάζονται δεν είναι μονόδρομος, υπάρχουν και άλλες λύσεις. Επειδή οι επιμέρους επιτυχίες ενισχύουν την αυτοπεποίθηση των πολιτών, καλλιεργούν την εμπιστοσύνη στους αγώνες και δημιουργούν το έδαφος για τη συνέχισή τους. Επειδή, τέλος, ανοίγουν πεδία ευρύτερων συσπειρώσεων, ανοίγματος του διαλόγου και ουσιαστικής εμβάθυνσης των στόχων.

Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, συνειδητοποιείται η ανάγκη για τη δημιουργία ενός ευρύτερου κινήματος για τα ζητήματα της ενέργειας, που θα συνενώνει όλες τις σχετικές πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται. Ένα κίνημα που θα ενσωματώνει στη δράση του και τους ευρύτερα αποδεκτούς στόχους του διεθνούς περιβαλλοντικού κινήματος, για περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την εξοικονόμηση ενέργειας και τη γενναία συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο.

Από αυτήν την προσπάθεια δεν θα μπορούσε να εξαιρεθεί η παρέμβαση στον όποιο δημόσιο διάλογο για το νέο μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό, έτσι ώστε:

• να υπάρξει σαφής και αιτιολογημένη αποτύπωση των πραγματικών (σημερινών και μελλοντικών) αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια, με διάθεση αμφισβήτησης καθιερωμένων στρεβλών “αναπτυξιακών” προτύπων
• να εφαρμοστούν δεσμευτικές πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας, γεγονός που μπορεί να διαφοροποιήσει ριζικά τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας
• οι όποιες πραγματικές ανάγκες προκύπτουν, με βάση τα παραπάνω, να αντιμετωπιστούν με ισχυρό δημόσιο σχεδιασμό, που θα έχει ουσιαστικά χαρακτηριστικά, δεν θα αποτελεί ευχολόγιο και δεν θα περιορίζεται στην επίκληση των ευαισθησιών των παραγωγών ενέργειας, όπως συνέβη με τα σχέδια που προηγήθηκαν. Αυτό σημαίνει, πρακτικά, ότι θα περιλαμβάνει σαφή εκτίμηση των αναγκών, δεσμευτικό προσδιορισμό του ενεργειακού μείγματος, πρόβλεψη χωροθέτησης των νέων εγκαταστάσεων με αποφασιστικό κοινωνικό έλεγχο, δεσμευτικό σχέδιο απόσυρσης των παλιών και πιο ρυπογόνων μονάδων
• να αντιμετωπιστεί η υπάρχουσα σκληρή πραγματικότητα των λιγνιτικών περιοχών και να εφαρμοστεί σχέδιο σταδιακής απεξάρτησης από το λιγνίτη. Tο φυσικό αέριο, παρ’ ότι ανήκει στα ορυκτά καύσιμα, είμαστε υποχρεωμένοι να το αποδεχτούμε για μια μεγάλη χρονική περίοδο ως μεταβατική μορφή προς τις καθαρές μορφές ενέργειας. Είναι λιγότερο ρυπογόνο από το λιγνίτη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα στην τελική κατανάλωση, εξοικονομώντας τεράστια ποσά ενέργειας. Παράλληλα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στην ηλεκτροπαραγωγή, ενισχύοντας τις υπάρχουσες λιγνιτικές μονάδες και ανεβάζοντας το βαθμό απόδοσής τους στο 40-45 %, με προφανείς θετικές επιπτώσεις στον περιβαλλοντικό “χειμώνα” των λιγνιτικών ενεργειακών κέντρων της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης
• χρειάζεται, ωστόσο, να αποτραπεί η ανεξέλεγκτη χρήση του φυσικού αερίου (και για λόγους οικονομικούς και εξάρτησης), με τη δημιουργία ενός νέου τεράστιου ενεργειακού κέντρου, σαν αυτό που έχει αρχίσει να υλοποιείται στην περιοχή της ανατολικής Στερεάς και, ιδιαίτερα, της Βοιωτίας, καθώς και με τις νέες μονάδες στο Θριάσιο πεδίο και τη Μεγαρίδα, που βρίσκονται στο στάδιο της λήψης απόφασης για εγκατάσταση
• να υπάρξει κατηγορηματική απόρριψη της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας, σαν εναλλακτικής λύσης και, μάλιστα, “πράσινης”
• να εφαρμοστεί συνολικό σχέδιο διαχείρισης των υδατικών πόρων, με την αποτροπή νέων μεγάλων φραγμάτων και φαραωνικών υδροηλεκτρικών έργων, κάποια από τα οποία επιχειρείται να ντυθούν και με περιβαλλοντικό μανδύα (όπως η εκτροπή του Αχελώου). Να σταματήσει τώρα η κατασκευή του φράγματος Συκιάς και η ολοκλήρωση του φράγματος Μεσοχώρας, στον Αχελώο.
• να ανοίξει μια ολοκληρωμένη συζήτηση, μέσα στην κοινωνία, για την αξιοποίηση των ΑΠΕ, έτσι ώστε οι οποιεσδήποτε αποφάσεις να παίρνονται με την προϋπόθεση ενός ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού, να έχουν τη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών, να μην παραβιάζουν τις αρχές της αειφορίας και της βιώσιμης ανάπτυξης και να είναι προσαρμόσιμες, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, στο φυσικό τοπίο
• να αξιοποιηθεί όλο το φάσμα των διαθέσιμων τεχνικών, αλλά και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της χώρας, ανάμεσα σε αυτές και η γεωθερμία, ιδιαίτερα αυτή της υψηλής ενθαλπίας
• να υποστηριχθεί η αποκεντρωμένη λειτουργία μικρής κλίμακας έργων ΑΠΕ, κυρίως φωτοβολταϊκών, σε τοπικό επίπεδο, ακόμη και σε επίπεδο κτιρίων ή παραγωγικών μονάδων. Να ενθαρρυνθεί η εμπλοκή αυτοδιοικητικών και κοινωνικών φορέων σε αντίστοιχες δραστηριότητες, με στόχο την κάλυψη της δημόσιας και δημοτικής, τουλάχιστον, κατανάλωσης σε πρώτη φάση

Θα είμαστε παρόντες στο δημόσιο διάλογο

Δηλώνουμε την πρόθεσή μας να συμβάλλουμε σε έναν ανοιχτό και απροκατάληπτο δημόσιο διάλογο, που από τα πράγματα έχει ανοίξει. Θα είναι χρήσιμο ο δημόσιος αυτός διάλογος να συμπεριλάβει και το νέο σχέδιο του μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού. Θέλουμε να ελπίζουμε ότι, αυτή τη φορά, η “δημόσια διαβούλευση” δεν περιοριστεί σε μια μικρή ομάδα αποδεκτών και δεν θα γίνει με όρους αδιαφάνειας. Απαιτούμε να οργανωθούν δημόσιες παρουσιάσεις – συζητήσεις του σχεδίου, σε βασικές περιοχές ενεργειακών δραστηριοτήτων.

Από την πλευρά μας δεν θα συμβιβαστούμε με το ρόλο των κομπάρσων ή των θεατών που μας επιφυλάσσουν. Σήμερα, νοιώθουμε την ανάγκη και έχουμε την ικανότητα να συνεχίσουμε να μιλάμε δημόσια και δυνατά. Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για να κατοχυρώσουμε αυτά που έχουμε, ήδη, πετύχει και για να κερδίσουμε και άλλα.

Σήμερα δίνουμε στη δημοσιότητα αυτό το κοινό κείμενο – πλαίσιο. Θα επιδιώξουμε ενιαία παρέμβαση στο νέο σχέδιο του μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού, όταν δοθεί στη δημοσιότητα και αφού πρώτα το μελετήσουμε. Θα προσπαθήσουμε να μονιμοποιήσουμε τη μεταξύ μας επικοινωνία και αλληλοενημέρωση, δημιουργώντας μια ανοιχτή κοινότητα συνεργαζόμενων και αλληλέγγυων συλλογικοτήτων, στη βάση της ισοτιμίας και του σεβασμού των επιλογών της καθεμιάς, χωρίς να καταφύγουμε σε νέα οργανωτικά σχήματα. Θα κρατήσουμε το θεσμό των περιοδικών συναντήσεών μας για ανταλλαγή απόψεων ή οργάνωση κοινών δράσεων στο μέλλον. Θα προσπαθήσουμε να διευρύνουμε αυτόν το διάλογο, αναζητώντας συγκλίσεις και σημεία επαφής με πολίτες και κοινωνικά κινήματα, που δραστηριοποιούνται σε όλα τα ανοιχτά μέτωπα της δημόσιας ζωής.



21/4/2009
• Αντιπυρηνικό παρατηρητήριο Μεσογείου

• Οικο-δίκτυο Δυτικής Μακεδονίας
• Οικολογική κίνηση Κοζάνης
• Οικολογική κοινωνική - παρέμβαση Πτολεμαΐδας
• Σύλλογος για την καταπολέμηση της ανεργίας και για την ανάπτυξη Αγ. Δημητρίου – Ρυακίου
• Σύλλογος περιβάλλοντος και ποιότητας ζωής δήμου Δημ. Υψηλάντη
• Σύλλογος πληττομένων Μαυροπηγής

• Δίκτυο οικολογικών οργανώσεων Αιγαίου

• Σύλλογος προστασίας Αράχθου
• Πανελλαδική κίνηση ενάντια στην εκτροπή του Αχελώου
• Περιβαλλοντική οργάνωση “Αχελώου ρους”

• Επιτροπή αγώνα κατά των επεκτάσεων των ΕΛΠΕ (πρώην ΠΕΤΡΟΛΑ) και των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής της ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗΣ

• Ενεργοί πολίτες Εύβοιας
• Ένωση Ταμυναίων πολιτών "η Παρέμβαση" (Αλιβέρι)
• Παναιτωλοακαρνανικό μέτωπο
• Πολίτες της Αττικής για την ενέργεια
• Πρωτοβουλία για τη σωτηρία του Κορινθιακού
• Πρωτοβουλία πολιτών Θεσσαλονίκης ενάντια στο λιθάνθρακα
• Σύλλογος προστασίας περιβάλλοντος περιοχής Αλιβερίου
• Συμπαράταξη Βοιωτών για το περιβάλλον
• Πολίτες κατά του λιθάνθρακα


http://www.e-ecology.gr/

7 Μαρ 2009

Έκανε το θαύμα της ξανά η εκκλησία.
Αποφάσισε να λύσει και το πρόβλημα της ανεργίας

Δεν μας χρειάζονται πια πολιτικές και κυβερνήσεις. Οι αποφάσεις στους παπάδες και στα μοναστήρια. Όπου νάναι θα ανακοινώσουν και τα θαύματα. Αλλά έτσι που κατάντησε η πολιτική της κυβέρνησης, ο καθένας κάνει τον πρωθυπουργό και τον ΥΠΕΧΩΔΕ. Γιατί όχι και ο μητροπολίτης; Ένα θαύμα μας σώνει...

Το κείμενο είναι από τον "Σερβιτόρο" της Εύβοιας

Ο Μητροπολίτης Καρυστίας και Σκύρου Σεραφείμ, με επιστολή του στον υπουργό Ανάπτυξης, τάσσεται υπέρ της κατασκευής του εργοστασίου παραγωγής ρεύματος από τη ΔΕΗ με λιθάνθρακα στο Αλιβέρι. Σύμφωνα με το Μητροπολίτη, υπέρ της μονάδας έχουν ταχθεί η ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ και οι μηχανικοί της ΔΕΗ, οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι της ΔΕΗ και η τοπική κοινωνία του Αλιβερίου. Εκείνοι που αντιδρούν, είναι μια ομάδα οικολόγων που ενισχύεται και από ομάδες εκτός της περιοχής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα των αντιθέσεων είναι, όπως αναφέρει, το ότι οι οικολόγοι πήγαν και φύτεψαν την μέρα δενδρύλλια, τα οποία ξεριζώθηκαν από αγνώστους το ίδιο βράδυ.

Ο κ. Σεραφείμ υποστηρίζει ότι η πλειοψηφία των κατοίκων της περιοχής επιζητεί το εργοστάσιο για να λύσει το πρόβλημα της ανεργίας, να τονωθεί η αγορά και να γίνει ο τόπος πόλος έλξης και για άλλες επενδύσεις.

Καλεί τον υπουργό να πάει στο Αλιβέρι και να συζητήσει με τους φορείς και τους εκπροσώπους του κόσμου για το θέμα, προκειμένου να έχει προσωπική άποψη, αφού κανείς κυβερνητικός υπεύθυνος δεν έχει έρθει να συζητήσει.

Καταλήγοντας στην επιστολή του, ο Μητροπολίτης καλεί τον κ. Χατζηδάκη να σκεφθεί το θέμα της ανεργίας που μαστίζει την περιοχή, να ακούσει την κραυγή αγωνίας των κατοίκων και να κάνει το σωστό, λαμβάνοντας υπόψιν ότι το εργοστάσιο υπό ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να γίνει το... ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας για το Αλιβέρι!

15 Φεβ 2009

Όταν ένας αγώνας δικαιώνεται,
ξεκινάμε δυνατότεροι τον επόμενο...

(μαθήματα από τον αγώνα κατά του λιθάνθρακα)

“Πολίτες κατά του λιθάνθρακα”


Όταν πριν από δύο, περίπου, χρόνια ξεκινούσε, στις περιοχές μας, η επέλαση της ΔΕΗ, εγχώριων και ξένων οικονομικών κολοσσών, για την εγκατάσταση μονάδων λιθάνθρακα, η ακύρωση, έστω και μιας, μονάδας φάνταζε σαν ένα τιτάνιο έργο. Από τότε, μέχρι σήμερα, κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι …..

Ένα αυθόρμητο κίνημα πολιτών αναπτύχθηκε, συσπειρώνοντας τη μεγάλη πλειοψηφία των τοπικών κοινωνιών. Μια σειρά πρωτόγνωρων, δυναμικών κινητοποιήσεων έφερε στην επιφάνεια το μέγεθος της επερχόμενης λαίλαπας του “κάρβουνου”. Από τη Βοιωτία (1/7/2007) στον Αστακό (14/7/2007), από τον Αλμυρό (28/1/2008) στη γέφυρα του Ρίου (24/2/2008), από την Καβάλα (27/2/2008) στο Μαντούδι (21/3/2008), από τη Λιβαδειά (16/5/2008) στη Λάρυμνα (5/6/2008), από την Αντίκυρα (13/7/2008) στην “πορεία ενέργειας” στη ΔΕΘ (6/9/2008), από το Αλιβέρι (19/10/2008) στον Αστακό (15/1/2009), και πάλι, στο Αλιβέρι (1/2/2009), οι πολίτες έκαναν αισθητή την παρουσία τους, δίνοντας μαθήματα κοινωνικής αντίστασης.

Έχοντας αποφύγει, από την πρώτη στιγμή, την πεπονόφλουδα του τοπικισμού και της αυτοαπομόνωσης (“αρκεί να φύγουν οι μονάδες από την περιοχή μας”) δώσαμε το πραγματικό στίγμα της επιλογής του λιθάνθρακα, σαν μιας κοινωνικά και περιβαλλοντικά επικίνδυνης λύσης, που θα στρεβλώσει, ακόμη περισσότερο, τον ενεργειακό σχεδιασμό ολόκληρης της χώρας, για πολλές δεκαετίες. Δημιουργήσαμε το δίκτυο “Πολίτες κατά του λιθάνθρακα”, ήρθαμε σε επαφή και κοινές δράσεις με τις λιγνιτικές περιοχές, με επιτροπές αγώνα για άλλες ενεργειακές δραστηριότητες, από όλη την Ελλάδα, ευαισθητοποιήσαμε πρωτοβουλίες πολιτών στα μεγάλα αστικά κέντρα. Συντονιστήκαμε με άλλες παράλληλες δράσεις και προκαλέσαμε παρεμβάσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων και πολιτικών φορέων. Μιλήσαμε για το μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό και καταθέσαμε το δικό μας προβληματισμό για την ενέργεια, για την ανάπτυξη που επιθυμούμε, για το μέλλον των ανθρώπων και των τοπικών μας κοινωνιών.

Αυτό το μεγάλο μέτωπο, κατάφερε, σε πρώτη φάση, να ματαιώσει τις μονάδες των ΔΕΗ – RWE, σε Καβάλα ή Αλμυρό. Να παρεμποδίσει την αδειοδότηση των μονάδων στην Αντίκυρα, το Μαντούδι, το Αλιβέρι, τον Αστακό και τη Λάρυμνα. Για να φτάσουμε, σήμερα, να ακούμε, από επίσημα κυβερνητικά χείλη, τη διαβεβαίωση ότι ο λιθάνθρακας αποτελεί παρελθόν, για τα επόμενα, τουλάχιστον, χρόνια. Πρόκειται για μια περιφανή νίκη των πολιτών, που δεν ακυρώνει, απλά, μια πλευρά της ενεργειακής πολιτικής, αλλά σηματοδοτεί, κυρίως, το δικαίωμα των πολιτών να έχουν αποφασιστικό λόγο σε όσα τους αφορούν και τη ικανότητα να το επιβάλλουν.

Αυτή τη στιγμή της ικανοποίησης, δεν ξεχνάμε ότι το θέμα του ενεργειακού σχεδιασμού ξανανοίγει από την αρχή. Είναι ευκαιρία να γίνει τώρα ο ουσιαστικός δημόσιος διάλογος, που δεν έγινε ποτέ μέχρι τώρα. Έτσι ώστε:

• να υπάρξει σαφής και αιτιολογημένη αποτύπωση των πραγματικών (σημερινών και μελλοντικών) αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια, με διάθεση αμφισβήτησης καθιερωμένων στρεβλών “αναπτυξιακών” προτύπων
• να εφαρμοστούν δεσμευτικές πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας, γεγονός που μπορεί να διαφοροποιήσει ριζικά τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας
• να αντιμετωπιστεί η υπάρχουσα σκληρή πραγματικότητα των λιγνιτικών περιοχών και να εφαρμοστεί σχέδιο σταδιακής απεξάρτησης από το λιγνίτη
• να υπάρξει κατηγορηματική απόρριψη της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας, σαν εναλλακτικής λύσης και, μάλιστα, “πράσινης”
• να αποτραπεί η ανεξέλεγκτη χρήση του φυσικού αερίου (το νέο εφεύρημα), καθώς και η δημιουργία ενός νέου τεράστιου ενεργειακού κέντρου, σαν αυτό που έχει αρχίσει να υλοποιείται στην περιοχή της ανατολικής Στερεάς και, ιδιαίτερα, της Βοιωτίας
• να ανοίξει μια ολοκληρωμένη συζήτηση, μέσα στην κοινωνία, για την αξιοποίηση των ΑΠΕ, έτσι ώστε οι οποιεσδήποτε αποφάσεις να παίρνονται με την προϋπόθεση ενός ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού, να έχουν τη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών, να μην παραβιάζουν τις αρχές της αειφορίας και της βιώσιμης ανάπτυξης και να είναι προσαρμόσιμες, στο μέγιστο βαθμό, στο φυσικό τοπίο

Σε όσους θα περίμεναν να γυρίσουμε, τώρα, στους καναπέδες μας έχουμε να πούμε τούτο: σήμερα δεν είμαστε όπως χθες. Τίποτα δεν είναι όπως χθες. Μέσα από το σκληρό αγώνα που δώσαμε, ωριμάσαμε σαν πολίτες και σαν συλλογικότητες. Ενηλικιωθήκαμε. Νοιώθουμε την ανάγκη και έχουμε την ικανότητα να συνεχίσουμε να μιλάμε δημόσια και δυνατά. Να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για να κατοχυρώσουμε αυτά που έχουμε, ήδη, πετύχει και για να κερδίσουμε και άλλα. Για τα προβλήματα, ενεργειακά και μη, που συνεχίζουν να ταλανίζουν τις περιοχές μας και ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Στο πλευρό, ιδιαίτερα, εκείνων που μας “άνοιξαν τα μάτια” και που συνεχίζουν να βιώνουν τη σκληρή εμπειρία του λιγνίτη.


Ο αγώνας συνεχίζεται !

12/2/2008

“Πολίτες κατά του λιθάνθρακα”

10 Φεβ 2009

Φρένο στο λιθάνθρακα
οι πολίτες μπορούν να επιβάλλουν λύσεις

Πολίτες κατά του λιθάνθρακα
Πανελλαδική πρωτοβουλία κινήσεων πολιτών κατά του λιθάνθρακα

Με αφορμή δηλώσεις του κ. Χατζηδάκη, οι “Πολίτες κατά του λιθάνθρακα” εξέδωσαν το παρακάτω δελτίο τύπου:

Μια σημαντική εξέλιξη συνιστούν οι δηλώσεις του υπουργού ανάπτυξης κ. Χατζηδάκη, στο πλαίσιο της παρουσίασης των δράσεων του ΥΠΑΝ, για το 2009. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα:

“Την έναρξη εθνικού διαλόγου με τη συμμετοχή των κομμάτων και των περιβαλλοντικών οργανώσεων για το ενεργειακό μείγμα της χώρας εξήγγειλε ο υπουργός ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκης παρουσιάζοντας το σχέδιο δράσης του υπουργείου Ανάπτυξης για το 2009.

Στόχος του διαλόγου θα είναι να αποφασιστούν με συναίνεση τα ποσοστά συμμετοχής των διαφόρων καυσίμων, καθώς και των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή, προκειμένου να αναθεωρηθεί η σχετική μελέτη του Συμβουλίου Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής.

Ο διάλογος, σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη θα πρέπει να στηριχθεί σε τεχνοκρατική βάση. Σε κάθε περίπτωση ο υπουργός επιβεβαίωσε τις πληροφορίες ότι θα σταματήσουν όλες οι επενδύσεις για την εγκατάσταση λιθανθρακικών μονάδων. ‘Θέλω να είμαι σαφής, η κυβέρνηση δε θα προχωρήσει το πρόγραμμα ίδρυσης μονάδων λιθάνθρακα, θα συζητήσουμε άμεσα με το ΣΕΕΣ τις εναλλακτικές μεθόδους με έμφαση στο φυσικό αέριο και τις ΑΠΕ’, είπε χαρακτηριστικά.”

Οι εξαγγελίες αυτές, ανεξάρτητα από δεύτερες σκέψεις που μπορεί να τις προκάλεσαν, αποτελούν μια σημαντική αναδίπλωση και μια τεράστια επιτυχία του κινήματος κατά του λιθάνθρακα. Ενός κινήματος που αναπτύχθηκε, κυρίως, στις περιοχές - υποψήφιες για εγκατάσταση λιθανθρακικών μονάδων - και αγκάλιασε μεγάλο μέρος της χώρας, με τη συνδρομή του πανελλαδικού δικτύου κινήσεων πολιτών “Πολίτες κατά του λιθάνθρακα”, περιβαλλοντικών οργανώσεων, πολιτικών δυνάμεων κ.ά..

Η εξέλιξη αυτή επιβάλλει μια ριζική αναπροσαρμογή του μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού, με τρόπο που θα απαντά σε καίρια και ανεπίλυτα ζητήματα, όπως:

* η σαφής και αιτιολογημένη αποτύπωση των πραγματικών (σημερινών και μελλοντικών) αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια, με διάθεση αμφισβήτησης καθιερωμένων στρεβλών “αναπτυξιακών” προτύπων
* ο προσδιορισμός και η εφαρμογή δεσμευτικών πολιτικών εξοικονόμησης ενέργειας, γεγονός που μπορεί να διαφοροποιήσει ριζικά τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας
* η αντιμετώπιση της υπάρχουσας σκληρής πραγματικότητας των λιγνιτικών περιοχών και η εφαρμογή σχεδίου σταδιακής απεξάρτησης από το λιγνίτη
* η κατηγορηματική απόρριψη της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας, σαν εναλλακτικής λύσης
* η αποτροπή της ανεξέλεγκτης χρήσης του φυσικού αερίου, καθώς και της δημιουργίας ενός νέου τεράστιου ενεργειακού κέντρου, σαν αυτό που έχει αρχίσει να υλοποιείται στην περιοχή της ανατολικής Στερεάς και, ιδιαίτερα, της Βοιωτίας

Τέλος, και ανεξάρτητα από τη θετική τροπή στο θέμα του λιθάνθρακα, οφείλουμε να υπογραμμίσουμε τον τρόπο με τον οποίο συντελέστηκε αυτή η μεταστροφή. Με μια διαδικασία πίσω από κλειστές κουρτίνες, μακριά από την κοινωνία και με απουσία της οποιασδήποτε δημόσιας διαβούλευσης. Με μια διαδικασία που αμφισβητεί, για μιαν ακόμη φορά, την αξιοπιστία του ΣΕΕΣ και της ΡΑΕ, που μέχρι σήμερα υπερασπίστηκαν, με λόγια και έργα, την επιλογή του λιθάνθρακα. Για το λόγο αυτό, διατηρούμε σοβαρές επιφυλάξεις για το κατά πόσο, τα ίδια πρόσωπα και οι ίδιοι πολιτικοί είναι σε θέση να υποστηρίξουν μια διαφορετική λογική στον τομέα της ενέργειας. Όπως κρατάμε, επίσης, στο πίσω μέρος του κεφαλιού μας το ενδεχόμενο, ένας άλλος υπουργός, κάποια άλλη στιγμή, για τους δικούς του λόγους, να αποφασίσει ξαφνικά ότι ο λιθάνθρακας ή η πυρηνική ενέργεια είναι κάτι αναγκαίο και χρήσιμο.

Θα συνεχίσουμε, λοιπόν, να παρακολουθούμε τις εξελίξεις στα ζητήματα της ενέργειας με την ίδια προσοχή, έτοιμοι, ανά πάσα στιγμή (όπως κάναμε μέχρι τώρα) να παρέμβουμε. Μεταφέροντας το στίγμα των ενεργών πολιτών και τη διάθεση για ένα ριζικό αναπροσανατολισμό του ενεργειακού σχεδιασμού.

ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΕΥΒΟΙΑΣ:
ΜΙΑ ΠΡΩΤΗ ΝΙΚΗ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΛΙΘΑΝΘΡΑΚΑ !

Μετά τις μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις των τοπικών κοινωνιών αλλά και γενικότερα της ελληνικής κοινωνίας, της πανελλαδικής κίνησης «πολίτες κατά του λιθάνθρακα» αλλά και άλλων κοινωνικών φορέων και κινήσεων πολιτών, που αντιπάλεψαν από την πρώτη στιγμή την εισαγωγή του λιθάνθρακα στο ενεργειακό μίγμα της χώρας, η κυβέρνηση δια του αρμόδιου υπουργού ανάπτυξης, αποφάσισε να αναθεωρήσει την ενεργειακή στρατηγική της χώρας.

Βεβαίως η νίκη αυτή δεν πρέπει να μας εφησυχάσει. Τίποτα δεν έχει τελειώσει μέχρι την οριστική κατάληξη του διαλόγου για το ενεργειακό μίγμα και την συμμετοχή των διαφόρων μορφών στην ηλεκτροπαραγωγή της χώρας. Είναι γνωστές οι απόψεις κάποιων κέντρων, με «επιστημονική» μάλιστα τεκμηρίωση, της εισαγωγής της πυρηνικής ενέργειας στο ενεργειακό μίγμα.

Ο αγώνας μας λοιπόν παίρνει μια νέα μορφή.

Χρειάζεται το κίνημα κατά του λιθάνθρακα και όλοι οι κοινωνικοί φορείς που αντιπάλεψαν τον λιθάνθρακα, να παρέμβουν όσο γίνεται πιο συγκροτημένα και οργανωμένα, ώστε να αναπτυχθεί όσο γίνεται πιο ολοκληρωμένα και μέσα στην κοινωνία και μαζί με την κοινωνία, ένας διάλογος για τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας, για έναν άλλο τρόπο ζωής, παραγωγής και κατανάλωσης, με βασικό στόχο την εξοικονόμηση της ενέργειας και την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μίγμα.

Να αγωνισθούμε ώστε οι αποφάσεις και οι πολιτικές που θα ασκηθούν να έχουν ως βασική προϋπόθεση, τη σύμφωνη γνώμη και συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και η περιβαλλοντική διάσταση να αποτελέσει την πυρήνα της πολιτικής για την ενέργεια στη χώρα μας και γενικότερα.

Χαλκίδα 10-9-2009

ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΕΥΒΟΙΑΣ
energoipolitesevias@gmail.com
http://energoipolitesevias.blogspot.com

9 Φεβ 2009

Ακύρωση των σχεδίων της ΔΕΗ
για το εργοστάσιο λιθάνθρακα στο Αλιβέρι

Ακυρώνονται τα σχέδια της ΔΕΗ να δημιουργήσει εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας από λιθάνθρακα στο Αλιβέρι, μετά τη χθεσινή τοποθέτηση του υφυπουργού Οικονομίας και Οικονομικών κ. Αντώνη Μπέζα στη Βουλή ότι από τη στιγμή που ο Δήμος Ταμιναίων έχει ξεκινήσει εργασίες ανάπλασης και αξιοποίησης της περιοχής Στάχτες δεν τίθεται θέμα ανάκλησης της κοινής υπουργικής απόφασης που παραχωρεί τον χώρο των 190 στρ. στον δήμο. Το ενδιαφέρον της υπόθεσης είναι ότι η ΔΕΗ προγραμμάτιζε να ανεγείρει μονάδα λιθάνθρακα στην περιοχή Στάχτες, η οποία είχε παραχωρηθεί από την Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου στον Δήμο Ταμιναίων, ώστε να δημιουργήσει χώρους εκπαίδευσης, αθλητισμού και πρασίνου.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_06/02/2009_302369

3 Φεβ 2009

το ναυάγιο της ΛΑΡΚΟ.
Από την εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ"

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΥΛΕΡΕΣ

Μαζί με την Αλουμίνιον της Ελλάδος, η ΛΑΡΚΟ, η οποία ιδρύθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ήταν το διαμάντι της ελληνικής μεταλλευτικής βιομηχανίας και ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς νικελίου στην Ευρώπη. Σήμερα η βιομηχανία που έχει συνδέσει το όνομά της με τον Πρόδρομο Μποδοσάκη μπαίνει για δεύτερη φορά- η πρώτη ήταν στις αρχές της δεκαετίας του ΄80- στη λίστα των προβληματικών επιχειρήσεων της χώρας.

Αιτίες; Η κατρακύλα των διεθνών τιμών του νικελίου, από τα 49.000 δολάρια ο τόνος το 2007 στα 9.600 δολάρια τον περασμένο Δεκέμβριο, η προπώληση νικελίου σε τιμές κατά πολύ χαμηλότερες από αυτές που διαμορφώθηκαν στην τριετία 2006- 2008, αλλά και το κατά 200% ακριβότερο ηλεκτρικό ρεύμα που πληρώνει η εταιρεία στον έναν από τους βασικούς μετόχους της, τη ΔΕΗ.

Στο Δημόσιο το βάρος

Με τις συσσωρευμένες υποχρεώσεις να ανέρχονται σε περίπου 130 εκατ. ευρώ και με τις ζημιές για το 2008 να προσεγγίζουν τα 100 εκατ. ευρώ, η εταιρεία βρίσκεται αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο της πτώχευσης, ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη άρνηση των δύο εκ των τριών μετόχων της να συμμετάσχουν σε αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου. Οι δύο αυτοί μέτοχοι είναι η Εθνική Τράπεζα και η ΔΕΗ, οι οποίοι προφανώς διαπίστωσαν ότι εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα η εξυγίανση της ΛΑΡΚΟ είναι πολύ δύσκολη υπόθεση. Έτσι, το βάρος για να διατηρηθεί στη ζωή η εταιρεία πέφτει τώρα στους ώμους του τρίτου μετόχου, που είναι το Ελληνικό Δημόσιο. Πριν από λίγες ημέρες ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Γιάννης Παπαθανασίου δεσμεύτηκε ότι μέσα στο επόμενο δίμηνο που προβλέπεται να κατατεθεί το νέο επιχειρηματικό σχέδιο, δεν θα γίνουν απολύσεις στην εταιρεία και παράλληλα θα δοθούν από τον κρατικό κορβανά ανάσες ρευστότητας μέχρι να υπάρξει οριστι κή λύση του προβλήματος της ΛΑΡΚΟ.

Η λύση του στρατηγικού επενδυτή

Μια από τις πιθανές λύσεις θα μπορούσε να είναι η αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή, όπως άλλωστε είχε συμβεί πριν από περίπου δύο χρόνια, όταν είχε κατατεθεί στην κυβέρνηση ανεπίσημη πρόταση για εξαγορά της ΛΑΡΚΟ από κοινοπρακτικό σχήμα στο οποίο συμμετεί χαν οι όμιλοι Μυτιληναίου και Ελλάκτωρ. Τότε, βέβαια, η συγκυρία ήταν θετική για την είσοδο στρατηγικού επενδυτή στη ΛΑΡΚΟ, καθώς η εταιρεία είχε εισέλθει σε θετική πορεία, οι τιμές του νικελίου είχαν εκτοξευθεί στα ύψη, οι παραγγελίες ήταν πολλές, ενώ στην πελατειακή βάση της ΛΑΡΚΟ έχουν προστεθεί δύο ακόμη αγορές, η Κορέα και η Ιαπωνία. Την ίδια περίοδο, και λόγω της μείωσης των υφιστάμενων αποθεμάτων νικελίου, η εταιρεία στρέφει το ενδιαφέρον της στην αναζήτηση νέων κοιτασμάτων σε Ινδία, Κούβα και Μεξικό, ενώ προχωρά και στην εξαγορά ορυχείου στην Τουρκία.

Κακή συγκυρία και λάθη

Γιατί, όμως, μετά τις τόσο καλές προοπτικές ανάπτυξης που υπήρχαν τότε, η εταιρεία βρίσκεται σήμερα για μια ακόμη φορά στα πρόθυρα της πτώχευσης; Ένας από τους λόγους είναι σίγουρα και η μεγάλη πτώση των διεθνών τιμών νικελίου εξαιτίας της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Ωστόσο, αυτό δεν αρκεί για να εξηγήσει τα οικονομικά αδιέξοδα τα οποία έχουν οδηγήσει τη ΛΑΡΚΟ ένα βήμα πριν από την πτώχευση.

Αποφασιστικής σημασίας για την αρνητική πορεία της εταιρείας είναι, σύμφωνα με συνδικαλιστικά στελέχη αλλά και στελέχη των κομμάτων της αντιπολίτευσης, το γεγονός ότι η προηγούμενη διοίκηση της εταιρείας είχε προχωρήσει σε προπώληση της παραγωγής νικελίου για το 2006, το 2007 και το 2008 σε τιμές χαμηλότερες κατά 4.000 έως 5.000 ευρώ τον τόνο από αυτές που τελικά διαμορφώθηκαν στις διεθνείς αγορές. Το αποτέλεσμα της κίνησης αυτής ήταν το 2006 η ΛΑΡΚΟ να χάσει 74 εκατ. δολάρια λόγω προπώλησης της παραγωγής της. Οι τιμές των εμπορευμάτων εκείνη τη χρονιά ανέβαιναν σημαντικά και η τιμή του νικελίου είχε φτάσει το ιστορικό ρεκόρ των 49.500 δολαρίων ανά τόνο, ενώ το 2007 οι απώλειες εσόδων συνεχίστηκαν από την κίνηση αυτή, αφού η εταιρεία έχασε περίπου 70 εκατ. δολάρια όλη τη χρονιά. Το 2008 ο τόνος κόστιζε τον Απρίλιο 35.000 δολάρια, ενώ τον Δεκέμβριο κατρακύλησε στα 9.600 δολάρια.

Πληρώνει το ρεύμα πανάκριβα

Την ίδια ώρα, το πανάκριβο ρεύμα που είναι υποχρεωμένη να πληρώνει η εταιρεία στον έναν από τους τρεις μετόχους της, τη ΔΕΗ, έχει συμβάλει στην επιδείνωση των οικονομικών της. Το τιμολόγιο ρεύματος που καλείται να πληρώνει η εταιρεία φτάνει πλέον τα 63 ευρώ τη μεγαβατώρα, με τις τιμές του νικελίου στα 9.842 δολάρια /τόνο. Για να γίνει αντιληπτό πόσο επιβαρύνεται η ΛΑΡΚΟ, αρκεί να γίνει σύγκριση με την τιμή του ρεύματος το 2003, όταν η τιμή του νικελίου ήταν περίπου ίδια (9.633 δολάρια/τόνο). Τότε, λοιπόν, η εταιρεία πλήρωνε για το ρεύμα 21 ευρώ τη μεγαβατώρα. Δηλαδή με τις ίδιες τιμές του προϊόντος, η εταιρεία καλείται να πληρώσει το ρεύμα κατά 200% ακριβότερο. Πρακτικά αυτό σημαίνει επιπλέον κόστος για φέτος 40- 50 εκατ. ευρώ.

Ο μοναδικός παραγωγός νικελίου από εγχώρια μεταλλεύματα στην Ευρώπη
Η σύγχρονη εκμετάλλευση των μεταλλείων της Λάρυμνας άρχισε το 1901. Στη διάρκεια της Κατοχής, Γερμανοί και Ιταλοί είχαν εκπονήσει μελέτες για το νικέλιο σχεδιάζοντας να το εκμεταλλευθούν για στρατιωτικούς σκοπούς, όμως ευτυχώς δεν πρόλαβαν.

Το 1952 η εταιρεία του Πρόδρομου ΜποδοσάκηΑθανασιάδη ΑΕΕ Χημικών Προϊόντων και Λιπασμάτων αποκτά το δικαίωμα εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων νικελίου της περιοχής. Αρχίζει τη δημιουργία εργοστασίου επεξεργασίας νικελίου με παραγγελίες από τη γερμανική Κrupp, οι οποίες καθυστέρησαν σημαντικά, γεγονός στο οποίο οφειλόταν η διαμάχη του Μποδοσάκη με τον Άλφρεντ Κρουπ. Τελικά η ΛΑΡΚΟ ιδρύθηκε και λειτούργησε το 1961, ενώ το εργοστάσιο λειτούργησε μόλις το 1966.

Το 1989 η ΛΑΡΚΟ πέρασε στον έλεγχο του κράτους. Σήμερα, στο μετοχικό κεφάλαιο της ΛΑΡΚΟ μετέχουν η ΔΕΗ με ποσοστό 28,6%, η Εθνική Τράπεζα με 36,4% και το Ελληνικό Δημόσιο με 35%. Η ΛΑΡΚΟ παραμένει ο μοναδικός παραγωγός νικελίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση από εγχώρια μεταλλεύματα.

23 Ιαν 2009

Δεντροφύτευση στο Αλιβέρι,
για να αποτραπεί η μονάδα λιθάνθρακα

ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΕΥΒΟΙΑΣ
energoipolitesevias@gmail.com
http://energoipolitesevias.blogspot.com

ΚΑΛΕΣΜΑ

Την Κυριακή 1 Φεβρουαρίου στο Αλιβέρι στη μαζική δενδροφύτευση της περιοχής «Στάχτες», για να αποτρέψουμε τη μονάδα λιθάνθρακα.


Ανοικτό κάλεσμα προς όλους τους Συλλόγους και κινήσεις πολιτών, προς όλους τους πολίτες της Εύβοιας, έστειλε η συντονιστική επιτροπή φορέων περιοχής Αλιβερίου κατά της μονάδας λιθάνθρακα, για την Κυριακή 1 Φεβρουαρίου, στην μαζική δενδροφύτευση που έχουν οργανώσει στην περιοχή «Στάχτες» όπου η ΔΕΗ σκοπεύει να κάνει τη μονάδα. Σε ένα οικόπεδο που δεν της ανήκει. Αδιαφορώντας για την αντίθεση του Δημοτικού Συμβουλίου Ταμυναίων, του Δημοτικού Συμβουλίου Διστύων, της μεγάλης αντίθεσης των κοινωνικών οργανώσεων και των πολιτών της περιοχής κατά της μονάδας λιθάνθρακα. Παρ'όλα αυτά η σημερινή ηγεσία της ΔΕΗ επιμένει να κάνει τη μονάδα. Παρότι οι κάτοικοι της περιοχής έχουν δεχθεί να γίνει η μονάδα φυσικού αερίου, αυτή καθυστερεί αδικαιολόγητα εδώ και χρόνια. Ούτε καν τα έργα για τον αγωγό προς το Αλιβέρι δεν έχουν ξεκινήσει. Σημείο που δείχνει ότι οιυποστηρικτές του λιθάνθρακα δίνουν όλες τους τις δυνάμεις να περάσει η απόφασή τους για τη μονάδα λιθάνθρακα στο Αλιβέρι.

Έτσι από τα πράγματα το Αλιβέρι γίνεται σημείο – κλειδί, αν θα περάσουν τα σχέδια εκείνων που προωθούν το λιθάνθρακα στο ενεργειακό μίγμα της χώρας. Οι υποστηρικτές του λιθάνθρακα, μετά το ναυάγιό τους στο Μαντούδι, στην Καβάλα, στα Αντίκυρα, στον Αλμυρό Βόλο, χωρίς να έχουν παραιτηθεί οριστικά από τις περιοχές αυτές, ρίχνουν όλες τις δυνάμεις τους στο Αλιβέρι, θεωρώντας το, τον αδύνατο κρίκο.

Καλούμαστε όλοι οι πολίτες της Εύβοιας να τους αποδείξουμε ότι κάνουν λάθος. Το Αλιβέρι, ο τόπος που έχει δεχθεί τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική επιβάρυνση του νομού, πρέπει να τους χαλάσει τα σχέδια. Να γίνει το «Βατερλώ» τους. Και αυτό εξαρτάται από όλους μας. Από όλους τους πολίτες του νομού ανεξάρτητα που μένουν και που εργάζονται. Η κοινωνία του Αλιβερίου μέσω του συντονιστικού των φορέων τους, μας καλούν σε συμπαράσταση την Κυριακή 1 Φεβρουαρίου στον χώρο που προγραμματίζουν την μονάδα λιθάνθρακα για μια μεγάλη δενδροφύτευση.

Όλοι μας, με ότι μέσον μπορεί ο καθένας να πάμε στο Αλιβέρι την Κυριακή 1 Φεβρουαρίου στις 10 π.μ. στην περιοχή «Στάχτες», στον οικισμό Μυλάκι για να συμετάσχουμε στην μεγάλη δενδροφύτευση που οργανώνουν οι φορείς της περιοχής και για να συμπαρασταθούμε έμπρακτα στον αγώνα των κατοίκων της περιοχής για ένα καθαρό ουρανό.

Χαλκίδα 22-1-2009
-
ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΕΥΒΟΙΑΣ
energoipolitesevias@gmail.com
http://energoipolitesevias.blogspot.com

17 Ιαν 2009

Η υλοποίηση του προγράμματος της ΔΕΗ για Λάρυμνα και Αλιβέρι θα εξαρτηθεί απο τη συναίνεση των κατοίκων...


ΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ
ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΧΡΟΝΙΑ
Πράσινη άμυνα στην κρίση του φυσικού αερίου

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΙΝΤΙΚΑΚΗΣ

Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ
Σάββατο 17 Ιανουαρίου 2009

Μισό δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, όσα αντιστοιχούν σε μια μονάδα αιχμής της ΔΕΗ, θα μπορούσε να εξοικονομεί κάθε χρόνο η Ελλάδα μόνο και μόνο από τη λειτουργία μικρών φωτοβολταϊκών συστημάτων στις στέγες των σπιτιών. Η ταχύτερη εξάπλωση των μικρών συστημάτων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στον οικιακό τομέα, γεγονός που συνεπάγεται λιγότερο αέριο και πετρέλαιο για ένα σπίτι, αποτελεί μία από τις εισηγήσεις που θα δεχθεί ο αρμόδιος υπουργός κ. Χατζηδάκης τις επόμενες εβδομάδες από τους υπευθύνους για τον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας. Η εισήγηση θα αποτελεί μέρος του συνολικότερου πακέτου προτάσεων που θα υποβληθούν στον νέο υπουργό Ανάπτυξης για το πώς η Ελλάδα θα καταφέρει να διασφαλίσει την επάρκειά της απέναντι στο ενδεχόμενο μιας νέας διένεξης για το αέριο τα επόμενα 4-5 χρόνια. Τέτοιες θα είναι η επιτάχυνση των επενδύσεων της ΔΕΗ για νέες γραμμές μεταφοράς υψηλής τάσης ώστε να μπορεί να αντέξει περισσότερα έργα ΑΠΕ, κίνητρα στα νοικοκυριά για παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας προκειμένου να μειώσουν την ενεργειακή σπατάλη των ακινήτων τους, αλλά και εισαγωγή του επίμαχου λιθάνθρακα στο ισοζύγιό μας.

Κρίσιμη η προσεχής 5ετία

Τα επόμενα 4-5 χρόνια θεωρούνται καθοριστικά για τη θωράκιση της χώρας απέναντι στο ενδεχόμενο μιας καινούργιας διαμάχης για το φυσικό αέριο. Διότι τουλάχιστον μέχρι και τις αρχές του 2013, οπότε και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η επένδυση στην τρίτη δεξαμενή αποθήκευσης υγροποιημένου αερίου στη Ρεβυθούσα, η Ελλάδα θα συνεχίσει να είναι εκτεθειμένη σε κρίσεις όπως αυτή που βιώνουμε. Πόσω μάλλον που- σύμφωνα με τους διεθνείς αναλυτές- τέτοιες διενέξεις θα επαναλαμβάνονται όλο και πιο συχνά στο μέλλον. Δεδομένου, μάλιστα, ότι ακόμη και αν ο εναλλακτικός δρόμος Τουρκίας- Ελλάδας- Ιταλίας που θα εξάγει αέριο της Κασπίας στην Ευρώπη μέσω της χώρας μας θα λειτουργήσει εντός του 2013, σύμφωνα με το σημερινό χρονοδιάγραμμα, παραμένει μια μαύρη τρύπα 4 ετών κατά την οποία θα παραμένουμε στενά εξαρτημένοι από τη Ρωσία. Εξάρτηση που στην περίπτωση εκδήλωσης μιας νέας κρίσης θα έχει πολύ μεγαλύτερες επιπτώσεις για την Ελλάδα από ό,τι σήμερα, αφού το 2013 οι ανάγκες μας σε φυσικό αέριο θα έχουν σχεδόν διπλασιαστεί (7 δισ. κυβικά μέτρα τον χρόνο, από 4,1 δισ. κυβικά μέτρα το 2008).

Τον τόνο στο πρόβλημα δίνει η κάλυψη της ζήτησης σε ηλεκτρισμό, για την οποία θα χρειαστούν 6.300 ΜW νέας ισχύος μέχρι το 2020, σύμφωνα με την Έκθεση του Συμβουλίου Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής. Και υπάρχει έντονος προβληματισμός έπειτα από την τελευταία κρίση κατά πόσον το βασικό μείγμα καυσίμων που θα χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή της νέας αυτής ισχύος πρέπει να είναι το φυσικό αέριο. Πώς θα αποφύγουμε, λοιπόν, τον κίνδυνο να ξεμείνουμε από αέριο σε μια αντίστοιχη αλλά όχι απίθανη περίπτωση κρίσης είναι το ζητούμενο για τον νέο υπουργό Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη.

Φωτοβολταϊκά,όπως ηλιακοί θερμοσίφωνες
Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις στέγες σπιτιών ή κτιρίων χωρίς να απαιτείται οικοδομική άδεια ή έναρξη επιτηδεύματος, όπως ίσχυε μέχρι πρότινος, ψηφίζεται την εβδομάδα που έρχεται με νόμο του υπουργείου Ανάπτυξης στη Βουλή. Το επιτυχημένο παράδειγμα των ηλιακών θερμοσιφώνων με τους οποίους γέμισε τη δεκαετία του ΄80 η χώρα, εκτιμάται ότι θα μπορούσε να επαναληφθεί και με τα μικρά φωτοβολταϊκά. Αν, για παράδειγμα, εγκατασταθούν 700 ΜW φωτοβολταϊκών σε κτίρια, αμέσως εξοικονομούνται 910 εκατ. κιλοβατώρες ετησίως, ενέργεια που αντιστοιχεί σε μια μονάδα αιχμής της ΔΕΗ ισχύος 350 ΜW, που λειτουργεί επί 2.600

ώρες ετησίως με καύσιμο φυσικό αέριο. Αυτό μεταφράζεται σε εξοικονόμηση 540 εκατ. κυβικών μέτρων εισαγόμενου αερίου τον χρόνο. Αν, επίσης, διπλασιαστεί ο αριθμός σπιτιών με ηλιακό θερμοσίφωνα, εξοικονομούνται 1,5 δισ. κιλοβατώρες τον χρόνο, ενέργεια που αντιστοιχεί σε μια θερμοηλεκτρική μονάδα ισχύος 230 ΜW (εξοικονόμηση 900 εκατ. κυβικών μέτρων αερίου τον χρόνο σε αυτή την περίπτωση).

Τα αιολικά,η ΔΕΗ και τα νησιά

Ένας βασικός λόγος, πέραν της γραφειοκρατίας, για τον οποίο η χώρα δεν μπορεί να αντέξει μεγαλύτερη ισχύ (1.000 ΜW σήμερα) από αιολικά πάρκα είναι οι αντοχές των υποδομών της ΔΕΗ. Το υφιστάμενο δίκτυο δεν επιτρέπει να έχουμε δεκαπλασιάσει (10.000 ΜW) έως το 2020 την ισχύ σε αιολικά και να πιάσουμε έτσι τον κοινοτικό στόχο για τον οποίο έχουμε δεσμευθεί. Είναι απαραίτητο, λένε όσοι ασχολούνται με τον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας, να συμπεριλάβει η ΔΕΗ στο πρόγραμμά της τις επενδύσεις σε νέες γραμμές μεταφοράς, ύψους 2,5-3 δισ. ευρώ. Το δεύτερο θέμα που θα εισηγηθούν στον υπουργό είναι το άμεσο ξεκαθάρισμα των ανενεργών αδειών που έχουν δοθεί για αιολικά. Η μη υλοποίηση ενός σημαντικού αριθμού αδειών που παραμένουν για διάφορους λόγους ανενεργές δυσχεραίνει την κατασκευή άλλων ώριμων έργων, οξύνει τις τοπικές αντιδράσεις, επιβαρύνει σωρευτικά τη φέρουσα ικανότητα περιοχών και δεσμεύει ηλεκτρικό χώρο που τείνει προς κορεσμό.

Το τρίτο θέμα θα αφορά την επίσπευση των υποβρύχιων διασυνδέσεων των νησιών, που με βάση τη διεθνή πρακτική αποτελεί μονόδρομο για την επίλυση του ενεργειακού προβλήματος. Το γεγονός αυτό θα ελαφρύνει τους καταναλωτές από επιβαρύνσεις τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ παράλληλα θα συμβάλει στην αξιοποίηση της νησιωτικής αιολικής ενέργειας που είναι απαραίτητη για την επίτευξη των στόχων του 2020. Πρόκειται, ωστόσο, για σχέδιο πιο μακρόπνοο, αφού ακόμη κι αν άρχιζαν αύριο, θα απαιτούνταν 8-10 χρόνια για να ολοκληρωθούν.

Χρήση του λιθάνθρακα

Στο τραπέζι θα τεθεί και η πρόταση για λελογισμένη χρήση του λιθάνθρακα στο ισοζύγιο καυσίμων. Οι υποστηρικτές του συγκεκριμένου καυσίμου θεωρούν ότι η κρίση με το φυσικό αέριο τώρα τους δικαιώνει. Θεωρούν, επίσης, ότι η ΔΕΗ μέσω της συνεργασίας της με την RWΕ «χειρίστηκε πολύ άσχημα το θέμα» και έκαψε το χαρτί του λιθάνθρακα, χωρίς το οποίο όμως- όπως λένε- η επάρκεια της χώρας σε ηλεκτρισμό την επόμενη 10ετία τίθεται εν αμφιβόλω. Και αυτό καθώς η παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ) δεν μπορεί να υποκαταστήσει τις αναγκαίες για τον ηλεκτρισμό μονάδες βάσης.

Ο αντίλογος των περιβαλλοντικών οργανώσεων είναι ότι, εκτός από το ότι ο λιθάνθρακας ρυπαίνει, είναι καύσιμο εισαγόμενο, επομένως τυχόν χρήση του στην Ελλάδα δεν μειώνει την εξάρτησή μας από το εξωτερικό. Στο νέο στρατηγικό πλάνο της, πάντως, η ΔΕΗ έχει συμπεριλάβει την κατασκευή δύο τέτοιων μονάδων (σε Αλιβέρι και Λάρυμνα), η υλοποίηση των οποίων -σύμφωνα με την ίδια- θα εξαρτηθεί από τη συναίνεση των κατοίκων των περιοχών.