Η επιβάρυνση του τοπίου είναι ορατή. Η μαυρίλα παντού, στον αέρα, στο έδαφος, στο νερό. Νέες μονάδες “Υλικών Αμμοβολής” αριστερά και δεξιά από το δρόμο. Το γραφικό λιμάνι με τις λιγοστές βάρκες στέλνει ένα παράπονο και μια διαμαρτυρία. Οι αρχαιότητες μέσα στο νερό απροστάτευτες. Παντού κυριαρχεί το εργοστάσιο της ΛΑΡΚΟ, η κατάρα και η ευλογία ολόκληρης της περιοχής. Είναι το παράδειγμα της ασυδοσίας των επιχειρήσεων για μεγιστοποίηση των κερδών σε βάρος της φύσης. Η εκμετάλλευση ανθρώπου και φύσης σε όλο της το μεγαλείο. Είναι το αρνητικό παράδειγμα της “απασχόλησης χωρίς όρια”. Ο σκοπός, η εργασία, που “αγιάζει” τα μέσα και ορίζει τον τρόπο και την ποιότητα ζωής …
Η ΛΑΡΚΟ
Για όσους δεν γνωρίζουν, η ΛΑΡΚΟ είναι εταιρεία παραγωγής νικελίου. Έχει πέντε μεταλλεία επιφανειακής εκμετάλλευσης στην περιοχή της Εύβοιας, τα μεταλλεία Αγίου Ιωάννη που βρίσκονται στο Νέο Κόκκινο του Νομού Βοιωτίας, που είναι τα παλαιότερα μεταλλεία της Εταιρίας και λειτουργούν με μία υπόγεια και τρεις επιφανειακές εκμεταλλεύσεις, τα μεταλλεία της Καστοριάς, που βρίσκονται κοντά στα Αλβανικά σύνορα, το λιγνιτωρυχείο Σερβίων, που βρίσκεται στα Σέρβια του νομού Κοζάνης και το εργοστάσιο επεξεργασίας στη Λάρυμνα (εξού και το όνομα ΛΑΡΚΟ = ΛΑΡυμνα ΚΟμπανυ).
Την εταιρεία ίδρυσε ο Μποδοσάκης τη δεκαετία του ’60. Τη δεκαετία του ‘80 περιήλθε στο κράτος ως προβληματική και συμπεριλήφθηκε στις κοινωνικοποιημένες επιχειρήσεις της πρώτης κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ με τη λογική της εκκαθάρισης. Τώρα ανήκει στη ΔΕΗ και σε κρατικές τράπεζες. Είναι πλήρως εξαγωγική, αφού το νικέλιο που εκμεταλλεύεται, είναι για την παραγωγή ανοξείδωτου χάλυβα, κράμα που δεν παράγεται στην Ελλάδα. Πέρασε μια μακρά περίοδο κρίσης με ζημιές. Τώρα, χάρη στην εκτίναξη των διεθνών τιμών του νικελίου έχει υψηλότατα κέρδη (περίπου 40 εκ. ευρώ το χρόνο) Σήμερα απασχολεί, μόνο στο εργοστάσιο της Λάρυμνας, περίπου 450 εργαζόμενους, τους περισσότερους με το καθεστώς των εργολαβιών. Φέτος προσέλαβε αρκετούς μόνιμους.
Η εταιρεία έχει πολύ κακή περιβαλλοντική συμπεριφορά: Σπάνια προχωρά στην απαραίτητη αποκατάσταση μετά το τέλος της εκμετάλλευσης ενός ορυχείου. Είναι επίσης άγνωστο τι γίνεται με τα ενδεχομένως τοξικά και άλλα επικίνδυνα απόβλητα του εργοστασίου της, αφού η εταιρεία έχει "αλλεργία" στην παροχή στοιχείων και, το κυριότερο, ρίχνει 2 εκ. τόνους το χρόνο σκουριά στον Ευβοϊκό Κόλπο, με αποτέλεσμα να καταστρέφει το υποθαλάσσιο περιβάλλον της περιοχής. Γι’ αυτή της ακριβώς τη συμπεριφορά η ΛΑΡΚΟ έχει μπει επανειλημμένα στο στόχαστρο των περιβαλλοντικών οργανώσεων.
Είναι δώδεκα το μεσημέρι. Παρακολουθούμε από ακριβώς απέναντι, μια ανάσα απόσταση από το εργοστάσιο, την κατάσταση. Το φουγάρο πετάει κάπνα σε φουλ “παραγωγή”, η φλόγα ανεβαίνει στην υψικάμινο, το νερό μετά την ψύξη χύνεται ζεστό στον κόλπο, η μαούνα φορτώνει τη σκουριά και πάει να αδειάσει λίγο έξω από το λιμάνι. Ο πρόεδρος και ο γραμματέας του Συλλόγου Περιβάλλοντος μιλούν με πάθος. Έχουν γίνει ειδικοί σε όλα, οι επιστημονικοί όροι τους βγαίνουν με άνεση και εξηγούν με λεπτομέρειες το περιβαλλοντικό έγκλημα. ΛΑΡΚΟ, η σκουριά στον Ευβοϊκό, τα ιχθυοτροφεία... Η περιοχή της Λάρυμνας έχει περιέλθει σε συνθήκες ανεπανόρθωτης οικολογικής καταστροφής. Το εργοστάσιο λιθάνθρακα θα είναι το τέλος της.
Προσπαθήσαμε να συζητήσουμε με τους κατοίκους. Μας μίλησαν με τα χειρότερα λόγια Για το καθημερινό χάλι. “Αν αφήσεις το ποτήρι με το νερό, σε λίγο θα πιάσει μαύρη σκόνη. Τα τραπέζια των καφενείων σε λίγη ώρα θέλουν καθάρισμα. Μια δύο φορές το μήνα, που φυσάει ο "Χαλκιδαίος", το χωριό δεν φαίνεται από την κάπνα. Έχουν φίλτρα, πιθανόν, αλλά δεν τα βάζουν ή είναι χαλασμένα και δεν τους συμφέρει η συντήρηση. Δεν φωνάζει κανείς. Αλλά κι αν ακούγονται κάποιες φωνές, ποιος τις λογαριάζει. Είναι μερικοί που πήραν σύνταξη και τώρα φωνάζουν. Γιατί δεν φώναζαν όταν ήταν στο εργοστάσιο; Οι περισσότεροι δεν προλαβαίνουν να πάρουν σύνταξη. Ο καρκίνος θερίζει…”
Το χωριό έχει πολλούς νέους ανθρώπους και νυχτερινή ζωή. Tουλάχιστον 100 άνθρωποι κάθε βράδυ βγαίνουν μετά τις 11 στις καφετέριες και στα άλλα νυχτερινά καταστήματα, σε αντίθεση με το Μαρτίνο, που πάνε για ύπνο από τις εννιά. Οι κάτοικοι απασχολούνται, εκτός από το εργοστάσιο, με τις ελιές, με τις καλλιέργειες στην Κωπαϊδα, με το παράκτιο ψάρεμα και τις ιχθυοκαλλιέργειες, οι οποίες είναι αρκετές στον κόλπο της Λάρυμνας
“Απαγορεύεται η λήψη φωτογραφιών” γράφει μια πινακίδα δίπλα στην πύλη του εργοστασίου. Πρέπει να πάρει κανείς άδεια για να φωτογραφίσει, να κάνει αίτηση στη διοίκηση, κι αν του επιτρέψουν. Εθνικής σημασίας ή ο φόβος της κλοπής της τεχνολογίας του σύγχρονου εργοστασίου…; Χρειάστηκε να σηκώσουμε τη φωνή για να πείσουμε τον φύλακα στην πύλη ότι φωτογραφίζουμε το φυσικό περιβάλλον και το δρόμο και όχι τη ΛΑΡΚΟ….
Εργοστάσια παραγωγής ενέργειας 800 MW με πρώτη ύλη τον λιθάνθρακα. Τετρακόσια στρέμματα γης, γύψος και τέφρα σε χιλιάδες στρέμματα, αμμωνία και ουρία, σκόνες, διακίνηση χιλιάδων τόνων λιθάνθρακα, νερό 50-60 βαθμών στη θάλασσα, νέο λιμάνι με καθημερινό ελλιμενισμό των “καρβουνάδικων”, μερικά από τα καινούργια “φρούτα” που "υπόσχονται", αν εγκατασταθεί το εργοστάσιο στην περιοχή. Αυτό το εργοστάσιο λιθάνθρακα είναι η σταγόνα, που κάνει το ποτήρι να ξεχειλίσει. Ελπίζουμε να είναι και η αφορμή για μια αντίστροφη μέτρηση για την Λάρυμνα και το καθεστώς ασυδοσίας της ΛΑΡΚΟ.
Η ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΛΑΡΥΜΝΑΣ
Είχα χρόνια να ακούσω και τα τραγούδια του Μπακαλάκου και το “Λαός Προστάτης”. Στη Λάρυμνα με τους εργατικούς αγώνες της, τι άλλο θα μπορούσες να ακούσεις…Η συνέλευση, που έγινε με την πρωτοβουλία του Δήμου Οπουντίων και την στήριξη των φορέων της Λάρυμνας, είχε πολλά χαρακτηριστικά. Είδαμε τις ειλικρινείς τοποθετήσεις του δημάρχου Οπουντίων και των αρχηγών των άλλων δύο παρατάξεων του δήμου, του προέδρου του Δημοτικού Διαμερίσματος, των εκπροσώπων των άλλων φορέων της Λάρυμνας.
Χαρήκαμε για την παρουσία της Πανελλήνιας Κίνησης “Πολίτες κατά του Λιθάνθρακα” και της “Συμπαράταξης Βοιωτών για το Περιβάλλον” Αλλά δεν μπορούμε να μην χαρακτηρίσουμε υποκριτική την παρουσία των δύο αντινομαρχών, όταν το θέμα απασχολεί το πανελλήνιο σχεδόν ένα χρόνο τώρα και οι ίδιοι πριν από δέκα μέρες στο Νομαρχιακό Συμβούλιο αρνήθηκαν να συζητήσουν το πρόβλημα. Είδαμε την αγανάκτηση των κατοίκων αλλά και την υποκρισία των πολιτικών, ιδιαίτερα των κυβερνητικών βουλευτών. Η Λάρυμνα τόσα χρόνια εκπέμπει SOS, η ΛΑΡΚΟ λειτουργεί πενήντα χρόνια. Τώωωρα ανακαλύψατε τη ρύπανση και την καταστροφή κ κ βουλευτές; Ο Βόρειος Ευβοϊκός θα μπορούσε να γίνει μια θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή με νέα επαγγέλματα και εισοδήματα για τους κατοίκους, με ταυτόχρονη προστασία του περιβάλλοντος και βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες. Η απουσία ενός μοντέλου βιώσιμης ανάπτυξης οδηγεί σε αποσπασματικές παρεμβάσεις, που υποθηκεύουν τις δυνατότητες προώθησης ενός οικολογικού οικονομικού μοντέλου για την ευρύτερη περιοχή.
Σε ό,τι αφορά την ενέργεια, οι λέξεις κλειδιά για μας είναι: Μακροχρόνιος Ενεργειακός Σχεδιασμός, Εθνικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών, σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, εξοικονόμηση και μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, αλλαγή στις καθημερινές συνήθειες των πολιτών, ενημερωμένοι υπεύθυνοι πολίτες, όχι στις άμεσες και έμμεσες επιδοτήσεις των ορυκτών καυσίμων, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αυτόνομα ενεργειακά κτίρια, οικολογικά καύσιμα, εναλλακτικές λύσεις απασχόλησης των κατοίκων των λιγνιτοπαραγωγών περιοχών Πτολεμαΐδας και Μεγαλόπολης
Η κοινωνία των πολιτών, ο “ενεργός πολίτης”, θα επιβάλει με τους αγώνες τις λύσεις. Η μόνη ελπίδα. Οι πολιτικοί και τα κόμματα σήμερα δεν μπορούν και δεν πρέπει να είναι αυτοί που θα ορίζουν το μέλλον του τόπου και την ανάπτυξή του.
Σ Σ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου